Deprem ölçümü nasıl yapılır?

Dünyanın yeryüzü kabuğundaki hareketlerden kaynaklı depremler dünyanın oluşumundan bu yana meydana gelmekte. Son zamanlarda ise hem dünyada hem de ülkemizde artan depremler büyüklükleri ile göz korkutuyor. En büyük korkuyu ise bu depremler yakın zamanda olması düşünülen büyük İstanbul depremini tetikler mi? Peki bu çeşitlik büyüklüklerde ölçümü yapılabilen depremler nasıl ölçülüyor? Depremi ölçen aletin ismi ne? Deprem nasıl ölçülür? Gelin birlikte bakalım.

Deprem, Sismograf adı verilen aletle ölçümü yapılır. Yer hareketlerini sürekli olarak kaydederek yer sarsıntılarının büyüklüğünü, süresini, merkezini ve saatini saptamaya yarayan aygıta denir. Depremlerin ölçümünde kullanılır.

En basit türü bir ucu dayanaklı, öbür ucunda bir kayıt kalemi bulunan, yay ile desteklenmiş ağırlıklı bir çubuktan oluşmaktadır. Herhangi bir sarsıntı anında, üzerindeki ağırlık atıldığından dolayı, çubuğun sabit kalarak diğer bölümlerin salınması ilkesine göre çalışır. Kayıt kalemi, saat ibresi yönünde ağır ağır dönen bir silindir üzerinde sarsıntıları saptar. Günümüzde, gözlemevlerinde daha çok, benzer mekanik düzenekten yola çıkarak salınımları değişik elektronik aygıtlarla yükseltip otomatik olarak saptayan, çok daha duyarlı sismograf türleri kullanılmaktadır.

Depremi ölçebilmek için bir doğrultu boyunca jeofonlar yere 1 metre saplanacak kadar yerleştirilir. Her bir jeofon arasında 1,5-2 metre bırakılır. Daha sonra, en baştaki jeofondan yerin altına titreşim yollanarak diğer jeofonlardan geri dönüş dalgaları ölçülür. Geri gelen s-p dalga boylarına göre zemin sınıflandırılır.

Sismoskop ise Sismografa benzer bir alettir. Zhang Heng Tarafından bulunmuştur. 2 metre uzunluğundadır ve tunçtan oluşmuştur.