Faiz yükseldi yatırım durdu

Merkez Bankası’nın gösterge niteliğindeki politika faizini iki ayda 675 baz puan yükseltmesi, kredi kullanımlarında sert düşüşe neden oldu. Merkez Bankası’nın yaptığı faiz artırımlarının ardından bankalar, kredi faizlerini hemen yükseltince piyasa da yaprak kımıldayamaz hale geldi.

31 MİLYAR GERİLEDİ
Hem ticari kredilerde hem de tüketici kredilerde finansman maliyetlerini yükselten bu adımlar, kredi kullanımlarını aşağı çekti. 13 Kasım 2020 tarihinde biten haftada 3 trilyon 575 milyar lira olan bankacılık sektörü kredi hacmi, 8 Ocak 2021 ile biten haftada 3 trilyon 544 milyar liraya geriledi. Yedi haftada yaşanan 31 milyar liralık kredi gerilemesinde finansman maliyetlerinin aşırı yükselmenin etkili olduğu görülüyor.

BÜTÜN KREDİ KULLANIMLARINDA DÜŞÜŞ VAR
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre; tüketici kredileri miktarı, 8 Ocak ile biten haftada taksitli ticari kredilerin tutarı 3 milyar 861 milyon lira gerileyerek 587 milyar 749 milyon lira oldu. Söz konusu dönemde 136 milyon lira azalarak 675 milyar 816 milyon liraya indi. Söz konusu kredilerin 277 milyar 871 milyon lirası konut, 11 milyar 774 milyon lirası taşıt ve 386 milyar 171 milyon lirası ihtiyaç kredilerinden oluştu.

TİCARİDE FAİZLER 16 AYIN ZİRVESİNDE
Merkez Bankasının sıkılaştırma adımlarının faizlerde yaptığı yukarı yönlü ivme; etkisini en çok ticari kredi faizlerinde gösterdi. Ticari kredilerde faizler yüzde 20 seviyesini de aşarak Eylül 2019 tarihinden bu yana en yüksek seviyeye çıktı. MB verilerine göre ticari kredi faizleri yeni yılın ilk haftası itibariyle yüzde 20,9 seviyesine yükseldi. Böylelikle ticari kredi faizlerinde 16 ayın en yüksek seviyesi kaydedildi. Pandeminin olumsuz etkileriyle mücadele kapsamında yaşanan parasal genişlemenin etkisiyle kredi faizleri geçen yıl yüzde 10’un altını görmüştü.

YÜKSEK FAİZ KÖSTEK OLUYOR
İş dünyasının yüksek faizlere yönelik tepkisi artıyor. Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Burkay, bankaların son dönemde uyguladığı yüksek kredi faizlerinin yatırım iştahını etkilediğini ifade etti. Burkay, “Bankalar, kredi faizlerini maliyetlerindeki artışın çok üzerinde artırarak, büyümeye destek değil köstek oluyorlar. Yüksek faizler şu anda iş dünyasının belini bükmüş durumda. Yeni normale geçişte hem özel hem de kamu bankalarının sanayicilerimizin yanında yer almalarını bekliyoruz” dedi. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nden geçen hafta yaptığı açıklamada, “Bankalar, kredi faizlerini maliyetlerindeki artışın çok üzerinde artırarak, büyümeye destek değil köstek oluyorlar” eleştirisi getirilmişti.

İKİ AYDA 675 BAZ PUAN YÜKSELDİ
7 Kasım 2020’de Naci Ağbal Merkez Bankası Başkanlığı koltuğuna oturdu. Ağbal’ın başkanlık ettiği 19 Kasım tarihli ilk toplantıda faizler 475 baz puan artırıldı. Politika faizi olarak da adlandırılan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 10,25’ten yüzde 15’e yükseldi. 24 Aralık 2020’de Para Politikası Kurulu (PPK), politika faizini yüzde 15’ten yüzde 17’ye yükseltti. Merkez Bankası Para Politikası Kurulu’nun yarınki toplantısında faiz arttırma kararı beklenmiyor.

YATIRIM, İSTİHDAM VE ÜRETİM İÇİN FAİZLER DÜŞMELİ
Yılın ilk Para Politikası Kurulu toplantısını yarın yapacak olan Merkez Bankası’nın, faizlerin geleceğiyle ilgili nasıl bir karar alacağı merak ediliyor. Hem yurt içi hem de yurt dışındaki ağırlıklı beklenti, Merkez Bankası’nın yarınki toplantıda faizleri arttırmayacağı yönünde. Ancak iş dünyası; yatırım, istihdam, üretim ve ihracatın önüne tıkayan faizlerin indirilmesini bekliyor.