Kimler Sarı Basın kartı alabilir? Yeni basın kartı yönetmeliği yayımlandı

İletişim Başkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle Basın Kartı Yönetmeliği Resmi Gazete’de yayımlandı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzasıyla yayımlanan yönetmeliğe göre, basın kartı verilecek kişilerde aranan şartlar şöyle belirlendi:

“18 yaşını bitirmiş olmak, en az lise veya dengi bir eğitim kurumundan mezun olmak, kısıtlı veya kamu hizmetlerinden yasaklı olmamak.

Türk Ceza Kanununda belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı 5 yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da şantaj, hırsızlık, sahtecilik, dolandırıcılık, güveni kötüye kullanma, yalan tanıklık, yalan yere yemin, iftira, suç uydurma, müstehcenlik, fuhuş, hileli iflas, zimmet, irtikâp, rüşvet, kaçakçılık, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma suçları ve cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar ile bu suçların özel kanunlardaki karşılıklarından hüküm giymemiş olmak.

Terörle Mücadele Kanununda sayılan terör suçları ile terör amacı ile işlenen suçlardan hüküm giymemiş olmak.

5237 sayılı Kanunun 213, 214, 215, 216 ve 217’nci maddelerinde sayılan suçlar ile Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar ile devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçlarından hüküm giymemiş olmak.

5187 sayılı Kanunun 25’inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan suçlardan veya bu suçlara tahrik ve teşvikten hüküm giymemiş olmak.

5953 sayılı Kanun hükümlerine uygun sözleşme yapmış ve sigorta primlerinin çalışma mevzuatı esaslarına uygun olarak yatırılmış olmak.

Gazetecilik faaliyeti dışında ticari, sınai veya zirai faaliyette bulunmamak.”

Basın kartı verilebilecek gazete ve dergilerde aranan şartlar

Sahip veya tüzel kişi temsilcisi ile çalışanlarına basın kartı verilebilecek gazete ve dergilerde aranan şartlar şöyle belirlendi:

“5187 sayılı Kanun gereğince verilmiş beyannamede seçilen yayın türünün, 4 üncü maddede belirtilen tanıma uygun olmak.

İlan, reklam, aynı mahiyetteki resim ve benzeri hazır kalıpların ve yan boşluklar toplam alanının yüzölçümü 1,12 metrekareden az olmayan süreli yayınlarda bu yüzölçümünün yarısını, yüzölçümü daha az olanlarda ise yüzölçümünün üçte birini geçmemesi ve her sayfanın yeniden dizilip tertiplenmiş olarak basılmak.

Sözleşmeye bağlanmış, telif veya abonelik ücreti ödenmiş, kişi veya ajanslara ait her türlü yazı, haber, resim gibi malzemelerin dışında sayfa düzeni, başlığı ve metinlerinin üçte birinden fazlasının diğer bir yayından aynen alıntı olmamak.

Abonelik yoluyla veya telif ücreti ödenmek suretiyle alıntı yapılmışsa alıntının hangi yayından yapıldığını göstermek.

Kanuni nedenler veya belgelendirilebilen tabii afetler dışında, 5187 sayılı Kanun gereği verilen beyannamede belirtilen aralıklarla düzenli yayımlamak.

Prova tezgâhı, teksir, fotokopi makinesi veya yazıcıyla çoğaltılmamış olmak.

Yüzölçümü 2,25 metrekarenin üzerinde olanlar ve yayın alanının birden fazla yerleşim yerine sirayet etmesinden dolayı birkaç yerde baskı yapanlar hariç, yayın yerlerindeki matbaalarda basılmak.

Zorunlu olarak herkesin görebileceği veya girebileceği yerlerde rayiç bedel karşılığında satışa arzını yapmak.”

Basın kartı verilebilecek haber ve fotoğraf ajanslarında aranan şartlar

Sahip veya tüzel kişi temsilcisi ile çalışanlarına basın kartı verilebilecek haber ve fotoğraf ajanslarında aranan şartlar, “Ürettikleri yayınların kanuni nedenler veya belgelendirilebilen tabii afetler dışında, 5187 sayılı Kanun gereği verilen beyannamede belirtilen aralıklarla, düzenli yayımlanması veya elektronik ortamda iletilmesi.

Çalışmalarının her sayısından birer adedinin, en geç yayımı takip eden beş gün içinde yayımın yapıldığı taşra teşkilatındaki müdürlüğe, taşra teşkilatı bulunmayan illerde Başkanlıkça belirlenen müdürlüğe, Ankara’da ise Başkanlığa gönderilmesi, ayrıca elektronik ortamda Başkanlığa iletilmesi.

Kadrosunda, daha önce basın kartı taşımış olan ve 5953 sayılı Kanun kapsamında çalışan en az beş gazetecinin bulunması.

Toplam günlük tirajı elli binden az olmayan basın-yayın kuruluşu veya yaygın ya da bölgesel nitelikte bir basın-yayın kuruluşu ile ücretli haber satış sözleşmesi yapmış olması zorunludur.” olarak belirlendi.

Basın kartı başvurusu

Yönetmelikle Basın kartı başvurusu, Başkanlığın internet sitesinde yer alan elektronik basın kartı beyannamesi doldurularak yapılacak.

Başvurularda beyan esas olup başvuru sahibinden istenecek bilgi ve belgeler hakkında 19/6/2009 tarihli ve 2009/15169 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Kamu Hizmetlerinin Sunumunda Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmeliğin 8 inci maddesi esas alınacak.

Elektronik ortamda doldurulan beyannamenin çıktısı, basın-yayın kuruluşlarının sahipleri veya ticaret sicilinde kayıtlı yetkili kişilerce onaylanacak. Ancak, Başkanlık tarafından oluşturulacak sisteme giriş için şifre alan ve bu sistemi kullanmak için Başkanlık tarafından belirlenecek şartları yerine getiren basın-yayın kuruluşlarının beyanname onayları elektronik ortamda yapılacak.

Elektronik ortamda yapılan başvurulara ilişkin işlemler, Ankara’da ikamet ediliyor ise Başkanlık, taşra teşkilatı bulunan illerde ikamet ediliyor ise ilgili müdürlük, taşra teşkilatı bulunmayan illerde ikamet ediliyor ise Başkanlıkça belirlenen müdürlük tarafından elektronik ortamda yürütülecek.

Bekleme süreleri

Yönetmelikle basın kartı bekleme süreleri de belirlendi. İlk defa basın kartı talebinde bulunanların bekleme süresi, basın kartı başvurusunu elektronik ortamda usulüne uygun olarak tamamladıkları tarihten itibaren başlayacak.

Gazeteciler için bekleme süresi; meslekle ilgili bir lisans veya lisansüstü programından mezun olanlar için 6, diğer lisans veya meslekle ilgili bir ön lisans programından mezun olanlar için 9, diğer ön lisans mezunları için 12 ve lise mezunları için 18 ay oldu.

Basın-yayın kuruluşu sahipleri veya tüzel kişi temsilcileri ile yönetim kurulu başkanları için bekleme süresi 12 ay oldu.

Başvuru sahipleri, bekleme süresinin bitimine bir ay kala basın kartı başvurusunu yenilemek zorunda olacak.

Basın kartı almak için başvuran kişilerin durumu, bekleme süresinin bitimini takip eden ilk Komisyon toplantısında değerlendirilecek.

Askerlikte geçen süre bekleme süresinden sayılmayacak.

Yabancı uyruklu basın mensubu sıfatıyla basın kartı taşımış olan gazetecilerden Türk vatandaşlığına geçenlerin yabancı uyruklu olarak basın kartı taşıdıkları süreler bekleme süresinden sayılacak.

Başvuru sahiplerine bekleme süreleri ile ilgili yazılı bildirimde bulunulmayacak. Ancak, bekleme sürelerinin elektronik ortamda sorgulanması için gerekli teknik imkân sağlanacak.

Bekleme süresi devam ederken meslekten ayrılan gazetecilerin bekleme süresi duracak. Duran bekleme süresi, bunların mesleğe geri dönmeleri halinde, yeniden basın kartı başvurusunda bulundukları tarihten itibaren işlemeye devam edecek.

Basın-yayın kuruluşu sahibi, tüzel kişi temsilcisi veya yönetim kurulu başkanı unvanıyla bekleme süresi devam edenlerin, meslekten ayrılmaları halinde bekleme süresi duracak. Duran bekleme süresi, bu kişilerin sahip ya da fikir işçisi olarak mesleğe geri dönmeleri halinde, yeniden basın kartı başvurusunda bulundukları tarihten itibaren işlemeye devam edecek.

Bekleme süresi aranmayan hallerde, Başkanlığın takdiri ile basın kartı düzenlenebilecek.

İlk inceleme ve bilgi isteme

Başkanlık, basın kartı için başvuruda bulunanlar hakkında, basın- yayın meslek kuruluşlarından, valiliklerden, Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünden, ilgili taşra teşkilatlarından, vergi dairelerinden, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığından, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünden, Basın İlan Kurumundan veya gerekli gördüğü diğer kuruluşlardan bilgi ve belge isteyebilecek.

Toplanan bilgi ve belgelerden, aranan şartları taşımadığı Başkanlıkça tespit edilenlerin talepleri reddedilecek. Engel durumun ortadan kalkması halinde, yeniden başvuru yapılabilecek.

Başkanlıkça yapılan değerlendirme sonucu, usulüne uygun başvuruda bulunmuş ve basın kartı almasına engel bir durumu olmadığı tespit edilmiş kişilere ait bilgi, belge, beyanname ve eklerini içeren dosya Komisyona intikal ettirilecek.

Tam metin için tıklayın