Ev sahibi olmak isteyenler için yeni model: Konutta kademeli satış nedir?

Birçok insan ev almayı hayal olarak görmeye başladı. Gerek faiz oranlarının yüksek olması gerekse de konut fiyatları vatandaşın umudunu kırdı. Tek seferde ev borcuna girilemediğini gören firmalar ise “kademeli satışa” başladı. Yeni modelde önce arsa payı, sonra evler satılıyor.

Hürriyet’ten Gülistan Alagöz’ün haberine göre, kademeli satış modellerinden bazıları şöyle:

Bir şirket “aşamalı konut sahibi olma sistemi”ni kurdu. Bu modelde önce konutun arsa payı alınıyor, sonra inşaat maliyeti de ödenerek iki aşamada ev sahibi olunuyor. İlk örnek proje Başakşehir, sonra da Ispartakule’de yer aldı. Geçtiğimiz aylarda Ispartakule’de arsa payları 890 bin TL’den başlayan fiyatlarla satıldı. Proje ilgi görünce aynı model Pendik’e de taşındı. Pendik projesinde 2+1 dairenin arsa payı 1 milyon 550 bin TL’den başlayan fiyatla satışa çıktı.

Bir başka şirket de, iki yılda 10 projede 20 milyar liralık yatırım yapacağını açıkladı. Şirketin gündemindeki projelerden biri de erişilebilir fiyatlı konut üretmek. Bu amaçla konut bedelinin önce ‘arsa’, sonra ‘inşaat maliyeti’ şeklinde iki aşamada alınması planlanıyor.

PROJE GAYRİMENKUL YATIRIM FONLARI HAZIRLIKLARI TAMAMLANDI

Öte yandan bu yıl gayrimenkulde yeni enstrümanların devreye girmesiyle küçük yatırımcılar için yeni modellerin ortaya çıkması bekleniyor.

Sektör temsilcilerinin verdiği bilgiye göre; Sermaye Piyasası Kurulu, (SPK) ‘Proje Gayrimenkul Yatırım Fonları’ için hazırlıklarını tamamladı. Gayrimenkul Yatırım Fonları’ndan sonra proje fonlarının da ilgi göreceği öngörülüyor. Bu modelle şirketler fon üzerinden sağladığı finansmanla yatırım yapacak. Böylece örneğin 10 milyon liraya ev alamayan tüketici küçük birikimleriyle milyarlık projelere ortak olacak.

KOOPERATİF MODELİNİN GELİŞTİRİLMİŞ HALİ

Konuya ilişkin detayları Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı, milliyet.com.tr’ye anlattı. Özelmacıklı konuşmasında şu ifadeleri kullandı:

Süreç açısından baktığımızda ise kademeli satış, eskiden bildiğimiz ve alışkın olduğumuz kooperatif modelinin bir miktar daha geliştirilmiş modeli diyebiliriz. Önce imarlı bir arsada taslak proje ile üretilebilir konut sayısı, daire tipi ve metrekareleri belirleniyor. Sonrasında konut sahibi olmak isteyenlere daire planına göre arsa payının ön sözleşme ile satışı gerçekleştiriliyor. Bu aşamada kişiler peşin ya da vadeli ödeme alternatiflerini seçebiliyorlar.
Genel olarak ortalama vadede arsa paylarının satışları sonrasında ruhsat alınarak inşaat üretim maliyetleri belirleniyor ve buna göre pay sahiplerinden belli bir kar oranı ile inşaat maliyetlerini ödemeleri isteniyor.

İNŞAAT MALİYETLERİ RİSK

İnşaat maliyetinin belirsizliği de bu şekilde aslında ev sahibi olmak isteyen kişinin riski olmuş oluyor. Özellikle günümüzdeki inşaat maliyetlerindeki belirsizlik üretimin önündeki en büyük engel. Tabi satılamayınca da özellikle inşaat üretimi devam ettirilemiyor.
Kişiler eğer inşaat maliyetini ödeyemeyecek olurlar ise başta belirlenen oran üzerinden daire inşaatı tamamlanarak satıldıktan sonra paylarını alabiliyorlar. Bu sistem aslında kooperatif üyelik sistemindeki gibi kişilerin önceden kooperatife üye olarak para yatırmaları, yatırılan para ile arsanın alınması gibi değerlendirilebilir.