Geçtiğimiz Cuma günü mesai bitiminde bindiğim bir özel halk otobüsünde şahit olduğum bir olayı sizlere aktarmak istiyorum. Akşam 18.00 sularında Sıhhiye’den Keçiören-Uyanış hattında çalışan 06 DJ 2382 plakalı özel halk otobüsüne bindim. Mesai bitimi olduğu için haliyle otobüs kalabalık. Keçiören civarlarında, şoför nedenini tam anlamadığım ama zannımca yavaş hareket ettikleri için birkaç yaşlı vatandaşla tartışma içerisine girdi. Sinirli bir şekilde yaşlı vatandaşları azarladı.

Tam ne oluyor derken, şoför yaşlı vatandaşlara şu sözleri sarfetti:

“Bıktık kardeşim sizden. Sabah getir-götür, öğlen getir-götür, akşam getir- götür. Sürekli sizi taşıyoruz. Ne işiniz var dışarıda? Oturun evinizde.”

İlk başta akşam yorgunluğudur, sinirdir-sitrestir diyerek umursamadığım diyaloğun devamında yolcu bir hanımefendi olaya müdahale etti. “Siz buna karışamazsınız, hakkınız yok” diyerek şoföre cevap verdi. Şoförde hanımefendiye, ”Size ne oluyor? Siz haktan hukuktan ne anlarsınız, avukat mısınız? Sizden mi öğreneceğim hakkı hukuku” dedi.

Hanımefendi de;  “Evet avukatım. Ciddi ciddi avukatım. Ben sizden daha iyi biliyorum hakkı hukuku. Böyle davranamazsınız yolculara. Plakanızı alıp sizi şikâyet edeceğim” diyerek sözlerini sürdürdü. 

Şoför denilen şahıs neye bu kadar güveniyor bilmiyorum ama diyalog uzun bir süre devam ettikten sonra, “İstediğiniz yere şikâyet edin. Elinizden geleni yapın. İsterseniz fotoğrafta çekin. Araçta kamera var zaten…” gibi sözler sarf ederken araya muavin girerek hanımefendiye; “Siz bizi tehdit mi ediyorsunuz? Akşama kadar binlerce yolcu taşıyoruz. Para da vermiyor bunlar. İstediğinizi yapın. İsterseniz silahlarla gelin…'' gibi ipe sapa gelmeyen konuyla alakası olmayan şeyler söyleyerek konuyu başka bir boyuta taşıdı.

Hanımefendi ise şikâyet edeceğini üsteleyerek, “Şikâyet dilekçesi elinize ulaştığınızda görürsünüz siz” diyerek konuyu kapattı. O sırada yaşlı vatandaşlardan birisi, “Yaşlıyız diye evimizden dışarıda mı çıkmayalım?” diye sitemde bulundu. Daha sonra indiğim otobüsün plakasını alarak bu konuyu burada sizlere aktarma gereği duydum. Saygısız bir şoförün anne-babası yaşındaki bireylere nasıl davrandığını utanarak izledim. Şahit olduğum olayda anlattıklarımın azı vardır, fazlası yoktur. Aklımda kaldığı kadarını buraya taşıdım. 

***

Bir yolcu taşıma aracının şoförünün kimin nereye gittiğine ya da vatandaşın neden yolcu taşıma aracına bindiğine karışma hakkı var mıdır? 

Daha da ileri giderek kendisinden yaşça büyük kişilere, sırf serbest kart sahibi diye hakaret etme gücünü nereden almaktadır?

Yolcu kapmak için adeta birbirleri ile yarış haline giren ve yolcuların canını hiçe sayan bazı şoförlere, dakikalarca duraklarda müşteri için yolcuları bekletenlere(diğer birçok otobüs şoförünü tenzih ederim)vatandaş sesini dahi yükseltmezken, bu tarz şoförler yolcuları azarlama cesaretini nereden buluyor? Merak ediyorum.

Bu tarz olaylara şahit olunca da( gün içerisinde en az 7-8 kez otobüs kullanan biri olarak) bir vatandaş ve gazeteci olarak bazı soruları sormadan edemiyorum.

Özel halk otobüslerinde verilen ücret karşılığında birçok yolcuya neden bilet kesilmiyor? Birçok muavin çoğu yolcuya bilet vermiyor, es geçiyor.

Özel halk otobüslerinde bir hat gün içerisinde ortalama kaç tane yolcu taşıyor? Hat kapanışında taşınan günlük yolcu sayısı göz kararı mı belirleniyor?  Yolculara bilet kesilmeyen bir ÖHO’nün aylık cirosu net olarak hesaplanabiliyor mu?

Aylık ciro üzerinden devlete KDV ödeniyor mu?  Eğer ödeniyorsa her yolcuya bilet kesmeyen muavinler yolcu sayısını nasıl aklında tutuyor? 

Büyükşehir Belediyesi Ego Genel Müdürlüğü Özel Halk Otobüsleri Yönetmeliği, Denetim,Sorumluluk ve Cezalar bölümünde “h,ı,i” maddelerinde yukarda bahsi geçen konuları açık bir şekilde ifade etmiş.

h)Biletsiz yolcu taşımak; aynı yıl içerisinde ilk seferde C, tekrarında en fazla F grubu para cezası,

ı) Ücretsiz yolculuk hakkı olan yolcuları taşımamak; ilk seferde A, tekrarında en fazla F grubu para cezası,

i)Yolcuya hakaret etmek ve kötü davranmak; ilk seferde B, tekrarında sırasıyla en fazla F grubu para cezası

Son olarak eklemek gerekirse, özel halk otobüslerinde yaşanan bu tarz sorunların birçoğu ücret kaynaklı olduğu unutulmamalıdır. Vatandaşlar bu konuda mağdur oluyor, hatta bırakın mağdur olmayı mağdur ediliyor. 

Ömür boyu devletine, milletine hizmet etmiş, emeklilik kazanmış ve bulunduğu yaştan dolayı bazı sosyal kazanımlar elde etmiş yaşlı vatandaşlara böyle davranan kişiler önce bu soruların cevabını versin. Bu gibi sorunların ortadan kalkması için özel halk otobüslerinin de acilen Ankarakart uygulamasına geçmesi lazım.

Ankarakart’a geçilmesi hem vatandaş için hem de diğer şoförlerin itibarı için daha sağlıklıdır. Büyükşehir Belediyesi, EGO Genel Müdürlüğü ya da Ankara Mavi Halk Otobüsçüler Esnaf Odası konuyla kim hemhal oluyorsa duyurulur.