Bankalar emekli maaşlarına bloke koyabilecek: Resmi Gazete'de yayımlandı

Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu, emekli maaşlarından kredi borcu ödemesine dair uzun süredir tartışmalı olan uygulamaya nihayet açıklık getirdi. 21 Mart 2025 tarihinde alınan ve 2022/2 E., 2025/1 K. sayılı karar ile artık emekli maaşından banka tarafından virman, takas veya mahsup yoluyla kredi borcu tahsilatı, tüketicinin yazılı rızası varsa yasal kabul edilecek.

YAZILI TALİMAT ŞARTI ARANACAK

Kararda, “Tüketici kredisi sözleşmesi kapsamında, tüketicinin kredi borcunun, emekli maaşının yatırıldığı hesaptan virman/takas/mahsup yoluyla ödenmesi amacıyla verdiği talimat doğrultusunda bankaca bu hesaba bloke konulması mümkündür” ifadelerine yer verildi.

Bu karar ile birlikte, yalnızca tüketicinin açık iradesine ve yazılı onayına dayanan işlemlerin geçerli olacağı, aksi halde bankaların emekli maaşına hiçbir şekilde bloke koyamayacağı net bir biçimde vurgulandı.

İHTİLAFLARA SON, RIZA ESAS

Yargıtay kararında, Borçlar Kanunu'nun 26. maddesine atıf yapılarak, kişinin kredi sözleşmesi sırasında verdiği bilgilendirilmiş ve özgür iradeye dayanan talimatların geçerli bir sözleşme hükmü olduğu belirtildi. Kararın gerekçesinde şu ifadelere yer verildi:

“Bu hükümler borçlunun rızayla borcunu ifa etmemesi haline ilişkin kural ve yöntemleri belirler; tabiidir ki kişi kendi rızasıyla kendi borcunu, alacaklı ile aralarındaki anlaşmaya uygun şekilde dilediği gibi ödeyebilecektir.”

MUHALİF GÖRÜŞLER NE DİYOR?

Karar oy çokluğuyla alındı. Azınlıkta kalan üyeler, emekli maaşlarının 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile İcra ve İflas Kanunu gereği haczedilemeyeceğini belirterek, virman işlemlerinin de bu koruma kapsamına dahil olduğunu savundu.

“Borçlunun önceden verdiği rıza, emredici hükümler karşısında geçersizdir,” diyen karşı oy sahipleri, anayasal haklar çerçevesinde maaşların korunması gerektiğini vurguladı.

MEMURLAR VE EMEKLİLER İÇİN KRİTİK KARAR

Karar, özellikle kredi kullanmış veya kullanmayı planlayan emekliler ve memurlar için büyük önem taşıyor. Artık bankalar, yalnızca sözleşmede açıkça yer alan virman onayı doğrultusunda maaş hesabından kredi tahsilatı yapabilecek. Bu talimatlar olmaksızın maaşa bloke konulması ise hukuka aykırı olacak.