Bir döneme damga vuran mahkeme: Yassıada

Yassıada Yargılamaları, Demokrasi ve Özgürlük Adası (eski adıyla Yassıada)'nda gerçekleştirildiği için bu isimle anılmaktadır. İki eski bakan ve bir başbakanın idam cezasına çarptırıldığı yargılamalar, Türk siyasi hayatında büyük bir öneme sahiptir ve günümüzde hala tartışmalara konu olmaktadır.

YASSIADA YARGILAMALARI NEDİR?

27 Mayıs hareketinin ardından Cumhurbaşkanı Celâl Bayar ve Başbakan Adnan Menderes dahil tutuklananlar, Yassıada olarak bilinen Marmara Denizi'ndeki adada hapsedildi. 12 Haziran 1960 tarihinde kabul edilen bir yasa ile Demokrat Parti yöneticilerinin ve suçlarına karışan kişilerin yargılanması için Yüksek Adalet Divanı'nın kurulması kararlaştırıldı.

Sanıkların sorumluluklarını araştırmak ve Yüksek Adalet Divanı'na sevk edilmelerinin uygun olup olmadığına karar vermek amacıyla Yüksek Soruşturma Kurulu oluşturuldu. Yüksek Adalet Divanı'nın kararları kesin olduğundan dolayı itiraz ya da temyiz imkânı bulunmuyordu, ancak idam cezalarının infazı Millî Birlik Komitesi'nin onayına bağlıydı. 6 Ekim 1960 tarihinde MBK'nın kararıyla Yüksek Adalet Divanı başkanlığına Yargıtay 1. Ceza Dairesi Başkanı Salim Başol, Yüksek Adalet Divanı başsavcılığına ise Yüksek Soruşturma Kurulu üyesi Altay Ömer Egesel getirildi.

YASSIADA’DA KİMLER İDAM EDİLDİ?
Yargılama sürecinde, aralarında eski bakanlar, eski milletvekilleri, Tahkikat Komisyonu üyeleri, İstanbul Valisi ve İstanbul Belediye Başkanının da bulunduğu 31 sanık hakkında müebbet hapis cezası verildi. Bazı sanıklar 6 yıl ile 20 yıl arasında ağır hapis cezasına çarptırıldı, diğerleri ise 5 yıl ağır hapis cezasına mahkum edildi. Bazı sanıklar kısa süreli hapis cezasına çarptırılırken, bazıları ise beraat etti.

Yabancı ülke liderlerinin, idamların durdurulması için Milli Birlik Komitesi'ne yaptığı çağrılar sonucunda, Cemal Gürsel başkanlığındaki Komite, Celal Bayar, Adnan Menderes, Hasan Polatkan ve Fatin Rüştü Zorlu dışındaki sanıkların idam cezalarını affetti. Celal Bayar'ın cezası ise yaş haddi nedeniyle ömür boyu hapse çevrildi.

Haber Merkezi