112
Bu gecikmiş ziyarette Sağlık Bakanlığımız, sağlık çalışanlarımız ile Bilim Kurulumuzun katkıları çok. Teşekkür ve takdiri hak ettiler. Bana sorarsanız bundan sonrası için slogan şu olmalı: Panik yok, tedbir çok...
O tedbirlerin neler olduğunu da öğrendik ve uygulamaya çoktan geçirdik. Peki, yanlışlarımız veya eksiklerimiz neler? Özellikle “doğru sanılan yanlışlar” hangileri? Merak edenler için basit bir liste hazırladım, buyurunuz...
212
YANLIŞ 1 - Sarımsak, soğan yiyin
TAMAM, soğan ve sarımsak sülfür güçleri, alisin ve kuvarsetin zenginlikleri ile “doğal şifalar” ama koronavirüsten korunma gibi ciddi bir işi sadece onlara ihale etmek yanlış olur. Hele hele her gün 4-5 diş sarımsak, 2-3 soğanı çiğ çiğ yemek mideye de toplumsal ilişkilere de ihanet sayılır! Hastaysanız, koronavirüs aldığınız ya da yaydığınız kesin mi? O zaman ikisini de rahatça yiyin. Bu sayede kokunuzdan hoşlanmayanlar sizden uzak dururlar, neticede de virüsten korunma imkânı yakalamış olurlar. Mesele şudur: Yeterli, dengeli, çeşitli beslenin, bol sebze meyve, protein tüketin yeter.
312
YANLIŞ 2 - Turşuya yüklenin
TURŞULARIN, özellikle de lahanası, salatalığı, sarımsağı, soğanı bol bir turşu ziyafetinin probiyotik zenginliği sayesinde bağışıklığınıza güç vereceği doğrudur. Ne var ki bu doğal gücün sizi muhtemel bir koronavirüs saldırısından koruyacağını garanti etmek zordur. Makul miktarda düzenli turşu tüketin ama midenizi düşünüp abartıya da kaçmayın.
412
YANLIŞ 3 - Alkol içmek virüsü öldürür
DOĞRUDUR, yüzde 60 ve üzerinde alkol içeren her türlü el temizleyicisi (örneğin kolonya) elinizdeki virüsleri anında yok eder. Ne var ki “alkol” ile virüs ölümü sadece el temizliğinde geçerli. Elleri temizleyerek değil de alkol içerek virüsleri öldürmeyi düşünmek ise son derece riskli ve tehlikeli. Konu virüs enfeksiyonu ise alkolden kesinlikle uzak durun.
512
YANLIŞ 4 - Sirke gargara yapmak iyi gelir
“TUZLU su” ile gargaraya (tuzsuz bile olabilir) evet ama “klorin dioksit” eklenmiş su ile gargara ya da “sirke” ile gargaraya hayır! Düzenli ve sık aralıklarla yaptığınız doğal gargaralar “mekanik temizleme” yolu ile yarar. Ne var ki devreye klorin dioksit gibi “riskli kimyasallar” girdi mi işler anında riskli hale geliverir.
612
YANLIŞ 5 - Sık sık su içmek faydalı
DÜZENLİ su içmek susuz kalmamanızı garanti eden makul ve yerinde bir tavsiyedir ama konu “koronavirüslerden korunma” olduğunda işe yaramaz. Hele hele bu suyu “yüksek ısıda” tutup, ağız ve boğaz mukozasını yakarak yaralamak fayda yerine zarar bile verebilir. Tavsiyem şu: Sık aralıklarla ılık su yudumlayın ama bunu “virüsleri mideye yollayıp mide asidi ile öldürmek için” değil, susuz kalmayıp ile bağışıklığınıza destek olmak için yapın.
712
YANLIŞ 6 - Gümüş suyu içmek virüsü yok eder
“GÜMÜŞ suyu içip koronavirüsleri yok etme” tavsiyesi asılsız bir Amerikan bir rüyasıdır. Tavsiyenin kaynağı da zaten ABD’li saf ve iyi niyetli bir TV şovmenidir. Kolloidal gümüş sıvısı içmenin bırakın faydasını, ciddi toksik etkisi olabilir. Böbreklerinize ve cildinize ciddi zararlar verebilir.
812
ANLIŞ 7 - Sıcak içecekler yudumlamak lazım
KORONAVİRÜSLER sıcaktan yani “yüksek ısıdan” hoşlanmıyor. Ne var ki aşırı sıcak içecekler ağız-boğaz bölgesini yakıp kavurarak “koruyucu epitel tabakayı” ve “önleyici bağışıklık salgılarını” tahrip ettiğinden, size faydadan çok zarar verebiliyor. Kısacası ne sıcak su içmek, ne de sıcak bitki çayları ile keyif yapmayı düşünmek koronavirüslerin pek umurunda değil. Tam tersine keyiflerini arttırabiliyor. Sıcak sudan mutlaka faydalanmayı düşünüyorsanız tavsiyem şu: Havlu ve çarşaflarınızı 60 derece ve üzerinde sıcak su ile yıkayınız, bu önlem işe yarayabilir.
912
YANLIŞ 8 - Kelle paça çorbası virüsü yok eder
BU tam bir saçmalama ve yanlışı yanlışla cilalama tavsiyesidir. Kelle paça çorbası, tavuk suyu çorbası, domates çorbası, balkabağı ya da tarhana çorbası olmaları fark etmiyor, çorbaların her biri bize iyi geliyor. Ne var ki, şifa meselesini asla ve asla ilaç meselesi ile karıştırmak, böyle ciddi bir konuda “tribünlere oynamayı” bırakıp bilimsel verilere bakmayı zorunlu hale getiriyor.
1012
YANLIŞ 9 - Maske takmanız yeterlidir
HAYIR, yeterli değil! Maske sizi virüsü kapmaktan korumaz. Sadece siz hasta iseniz virüsü başkalarına bulaştırmanıza engel olabilir. Maskeye değil, el temizliğine güvenin. Maskenizi değil, elinizi temiz tutun.
1112
YANLIŞ 10 - El dezenfektanları sorunu çözer
MÜHİM bir yanılgı da budur. Televizyonlarda reklamı yapılan ve “Bakterilerden korur!” diye pazarlanan sözde antiseptik, dezenfektan ve mikrop öldürücülerin çoğunun elinizi sıkı bir “su-sabun temizliğinden” daha çok koruyabileceğini düşünmeyin. Tekrarlayalım: Ellerinizi sık sık bol sabunlu su ile dikkatle, iyice ovarak yıkayın.
1212
ÖNEMLİ - Virüs yayılmasından daha tehlikelisi de var: Dedikodu yayılması!
KORONA meselesi önemli. Tamam, ama bu salgının da önlenebilmesi veya sınırlı tutulması mümkün. Koronavirüs için alınabilecek sayısız tedbir var ve oldukça etkili oldukları kesin. Özellikle kişisel bakım ve temizlik bu virüsten korunmada işe yarıyor. Bütün bu önlemlerin “sıfır noktası”na taşınması ve büyük tehdidin de “dedikodu”, “yanlış bilgi” ve “panik salgını” olduğu biliniyor. Kısacası panik salgını, yani duygusal salgın emin olun ki virüs salgınından çok daha riskli. Korunmak en etkili yol. Toplumsal bilinç en etkili önlem.
Osman Müftüoğlu / Hürriyet