Fay hatları yayılıyor mu?

Vatandaşlar Fay hatları yayılıyor mu? sorusuna cevap arıyor. Depremin ardından bir çok teyitsiz bilgi bulunurken. Bir iddia da fay hattının yayıldığı konusu idi. Peki, fay hattı yayılıyor mu?

6 Şubat 2023’te merkez üssü Kahramanmaraş olan 7,7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Sosyal medyada paylaşılan ve kapalı mesajlaşma uygulamalarında yayılan gönderilerde, 10 ilin etkilendiği depremin ardından AFAD’ın bir duyuru yayınlayarak Türkiye’de fay hatlarının gittikçe yayıldığını açıkladığı iddia edildi.

TEYİT tarafından aktarılan bilgiye göre, duyuruda AFAD, güvenlik amacıyla Malatya, Ankara, Eskişehir, Afyon, İzmir, Uşak, Manisa, Çanakkale, İzmit, İstanbul’da yaşayan insanların geceyi dışarıda geçirmeleri gerektiğini söylüyordu.

AFAD böyle bir duyuru yayınlamadı

AFAD’ın internet sitesini incelediğimizde, bahsi geçen bir uyarı yer almadığını görüyoruz. AFAD, 6 Şubat 2023 21.02 itibariyle yedi basın bülteni yayınladı. Bu bültenlerin hiçbirinde, fay hatlarının genişleyip yayılacağından bahsedilmiyor. Benzer şekilde AFAD’ın sosyal medya hesaplarında da listelenen şehirlerle ilgili bir uyarıya ulaşılamıyor.

Fay hatları yayılabilir mi?

Yer kabuğunu oluşturan levhaların hareketleri sonucu oluşan gerilme ve sıkışmalar, yer kabuğunun bazı bölümlerinde yüzyıllar boyunca enerji biriktiriyor. Bu enerjiler zaman zaman ortaya çıkarak depremlerin meydana gelmesine yol açıyor. Yer kabuğundaki bu hareketli kesimlere fay deniyor. Türkiye'de Kuzey Anadolu Fay Hattı ve Doğu Anadolu Hattı ve Batı Anadolu fay hattı olmak üzere toplamda 3 büyük fay hattı bulunuyor.

Peki fay hatları, tektonik hareketler sonucunda genişleyip ülke genelinde yayılabilir mi? Fay hatları, ülke genelinde yayılabilecek bir yapıya sahip değil.

Ayrıca bahsi geçen şehirler, farklı ve uzaktaki fay hatları üzerinde bulunuyor ve farklı fay hatları, birbirlerini etkileyebilecek potansiyele sahip değil. 6 Şubat 2023’teki deprem, Doğu Anadolu Hattında yaşandı. Ancak uyarı listesindeki hiçbir şehir bu hatta değil. Misal uyarı yayınlandığı öne sürülen iller arasındaki İstanbul ve Eskişehir Kuzey Anadolu Fay Hattında bulunurken Afyon ve Manisa Batı Anadolu Fay Hattında.

Teyit, konuyla ilgili bilgi almak için Türkiye Deprem Vakfı’ndan Jeofizik Yüksek Mühendisi Seyhun Püskülcü’ye ulaştı. Püskülcü paylaşılan iddianın doğru olmadığını söyledi ve merkez üssü Kahramanmaraş olup bu kadar güneyde meydana gelen bir depremin İstanbul, Eskişehir ve Çanakkale gibi ülkenin daha kuzeyinde bulunan diğer şehirleri etkilemesinin mümkün olmadığını ekledi.

Seyhun Püskülcü’ye göre depremle açığa çıkan enerji, ancak yakında bulunan başka komşu fayları etkileyebilir. Mevcut tabloda, Doğu Anadolu Hattı’nda açığa çıkan enerjinin hangi fayları etkileyebileceği ise tahmin etmek mümkün değil. Fay hatlarının geçtiği şehirlerde her zaman deprem olabilir.

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, Maraş depreminin, Marmara Bölgesi'nde olabilecek olası bir depremi tetiklemesinin teorik olarak mümkün olmadığını söyledi. Özener, "Doğu Anadolu Fayında olan bir depremin Kuzey Anadolu Fayını, yani Marmara Bölgesi'nde olabilecek olası bir depremi tetiklemesi teorik olarak mümkün değil. Bilimsel olarak bunu kimse söyleyemez. Bu gibi durumlarda çok fazla hatalı bilgi yayılıyor. Sosyal medyada bu tarz duyurulara itibar etmemek gerekiyor" dedi.

6 Şubat 2023'te meydana gelen depremde ise AFAD, saat 22.11 itibariyle vefat sayısının bin 762e yükseldiğini, yaralı sayısının da 9 bin 733'e ulaştığını kaydetti.