Okul öncesi uzmanlar uyardı: Çocuklarınızın ekran kullanımını sınırlandırın

2025-2026 eğitim-öğretim yılı öncesi uzmanlar, okul öncesi dönemde çocukların ekran kullanımının gözden geçirilmesi gerektiğine işaret etti. Ekran bağımlılığının çocuklarda dikkat eksikliği, saldırganlık, öfke ve uyku sorunlarına yol açabileceğine dikkat çeken uzmanlar, ebeveynlere kademeli olarak ekran detoksu uygulamalarını önerdi. Uzmanlar, çocukların ekran dışı etkinliklere yönlendirilmesinin ve anne-babaların örnek olmasının önemine işaret ediyor. Ebeveynlerin ekransız zamanlar belirlemesi ve kendi ekran alışkanlıklarını gözden geçirmesi tavsiye etti. İleri düzey bağımlılık durumlarında tedavi gerekebileceğini belirten uzmanlar, spor, sanat ve sosyal etkinliklerle çocukların ekran bağımlılığından korunabileceğini dile getirdi.

KURALLAR KARŞISINDA SALDIRGANLAŞABİLİYORLAR

Uzmanlara göre ekran bağımlılığı, çocukların duygu ve davranışlarında gözle görülür değişikliklere sebep oluyor. Çocukların ekrandan uzak kalmaları gerektiğinde, daha çabuk öfkelendiğine dikkat çeken uzmanlar, bu çocukların kurallar karşısında da saldırganlaşabileceğini kaydediyor. Ayrıca uzmanlar, çocukların ekrandan uzak kaldıklarında mutsuzluk yaşayabildiklerini ve ailelerini zorladıklarını belirtiyor. Ekran dışında bir etkinlik teklif edildiğinde ısrarcı davranabildiklerini de belirten uzmanlar, okul başladığında derslere adapte olmakta güçlük çektiklerini ifade ediyor. Uzmanlar, derste aklı ekran başında oynadığı oyunlarda kalan, hayal kuran ve dikkatini toplayamayan çocuklarla sıkça karşılaştıklarını belirtiyor.

EKRANDAKİ UYARANLAR DİKKAT BOZUKLUĞUNA YOL AÇIYOR

Aktif ve yoğun ekran kullanımının çocukların beyin gelişimini olumsuz yönde etkilediğini dile getiren uzmanlar, ekranın sürekli değişen ve hızlı uyaranlarla dolu olduğunu ifade ediyor. Bu durumun çocuğun sıkılmasına izin vermediğini söyleyen uzmanlar, ekrandaki uyaranların dikkat bozukluğuna sebep olduğuna işaret ediyor. Bunun sonucunda da, çocuklar odaklanmakta zorlanıyor, uyku düzenleri bozuluyor ve sabahları yorgun uyanıyorlar. Bu da okula geç kalma, hatta devamsızlık riskini artırıyor.

EKRAN SÜRESİNİ AŞAMALI OLARAK KISITLAYIN

Uzmanlar, ekran süresi azaltılmasında ebeveynlere önemli görevler düştüğünü hatırlatıyor. Çocukların ekran süresinin bir anda değil, kademeli olarak azaltılması gerektiğini vurgulayan uzmanlar, anne ve babaların çocuklarıyla oturup konuşması gerektiğini ve yaşlarına uygun kurallar belirlemesinin uygun oluğunu ifade ediyor. Okul döneminde ekran kullanımında farklı bir düzenin olacağını çocuklara uygun bir dille anlatmasının çocuk kabul edilebilirliği açısından önemli olduğuna vurgu yapılıyor. Bu süreçte, erken uyumanın, sabah hazırlık rutinlerinin ve okul alışverişi gibi hazırlıkların da uyum sürecini kolaylaştırdığına dikkat çekiliyor.

EBEVEYNLER ÇOCUKLARA ÖRNEK OLMALI

Çocukların anne ve babalarını büyük ölçüde örnek aldığına dikkat çeken uzmanlar, ebeveynlerin kendi alışkanlıklarını da gözden geçirmesi gerektiğine işaret etti. “Çocuklara ‘ekranı bırak’ derken, ebeveynin elinde sürekli telefon olmasının çelişkili bir durum oluşturduğunu kaydeden uzmanlar, ailelere tavsiye bulundu. Bu noktada ailelerin ortak ekran detoksu saatleri ayarlayabileceğini söyleyen uzmanlar, yemeklerde ekran kapatılabilir, uykudan önce telefona bakılmayabilir ve evde ekransız akşamların planlanabileceğini önerisinde bulunuldu. Ayrıca yatak odalarına telefon ya da tablet sokmamanın da bu alışkanlığı desteğini vurguluyor.

EKRAN BAĞIMLILIĞI TEDAVİ GEREKTİREBİLİYOR

Ekran bağımlılığının ileri seviyelere ulaştığında tedavi gerektiren bir duruma dönüşebileceğini konusuna dikkat çeken uzmanlar, ekran bağımlılığı için özel bir ilaç olmadığını belirtiyor. Tedavi sürecinde aile desteği, psikoterapiler ve eşlik eden başka psikiyatrik sorunlar varsa onların tedavisi öncelikli hale geldiğini ifade eden uzmanlar, çok uç noktadaki bireylerin hastaneye yatışının dahi gerekli olabileceği konusunda ailelere sesleniyor. Uzmanlar, en önemli kısmın, çocukların bu noktaya gelmeden ailelerin müdahale etmeleri olduğunu söylüyor. Bu noktada da uzmanlar, koruyucu önlemler arasında çocukların sanat, spor ve sosyal etkinliklere yönlendirilmesi gerektiğine işaret ediyor.