Türk arkeolojisine ömrünü adayan Japon bilim insanı Sachihiro Omura hayatını kaybetti

1972 yılından beri Türkiye'de yaşayan ve Kalehöyük'te 1985'ten itibaren kazı başkanlığı görevini yürüten arkeolog Omura, rahatsızlığı nedeniyle kaldırıldığı Kaman Devlet Hastanesinde yaşama veda etti. Kaman Kalehöyük'teki kazılara 1985'ten itibaren liderlik eden Omura, kimi kaynaklara göre 1948'de bazı kaynaklara göre ise 1949'da Japonya'da dünyaya geldi. Sachihiro Omura, ilk kez 1972'de öğrenci olarak geldiği Türkiye'de, hayatının çoğunu Anadolu'nun kadim tarihini ortaya çıkarmaya adadı.

TÜRKİYE'YE GELMESİNİ TURGUT ÖZAL SAĞLADI

Japon arkeolog, verdiği bir röportajda, Türkiye'ye gelme serüvenini şu sözlerle aktarmıştı: "19 yaşındayken Japonya'nın en büyük gazetesi Asahi'de, Türkiye'den bir müsteşar geleceğine dair haber gördüm. Onu çok merak ettim. Büyükelçiliğe gittim. Fakat kapıcı kıyafetime bakıp beni içeri almadı. Tam çıktım, gidiyordum arkamdan birisi koşa koşa geldi. 'Çok istiyorsan oteli söyleyeyim oraya git' dedi. Orada da kapıcı beni sokmadı ama 'Telefonunu yaz kağıda bir şansımızı deneyelim' dedi. Ertesi gün beni aradılar. Arayan Turgut Özal'dı. 'Türkiye'ye gelmek istediğini yazmışsın. Havalimanına gel. Ben yarın döneceğim' dedi. Uçak 5'teydi ve ben de o zamana kadar hiç uçağa binmediğim için pasaport ve gümrük işleri nasıl olacak bilmiyordum. Tam 5'te havalimanına gittim. Herkes gitmişti. Çok üzüldüm. Oradaki görevli bana baktı 'Sen Omura mısın?' dedi. 'Allah Allah, siz beni nereden tanıyorsunuz?' dedim. 'Turgut Özal Bey sizi çok bekledi, niye gelmedin' dedi. Sonra benimle irtibat kurdular ve Türkiye'ye geldim."

Özellikle Hitit dönemine meraklı olan Omura, 1973-1976'da Elazığ'da görev yaptı, 1985'te geldiği Kırşehir'in Kaman ilçesinde, 7 medeniyetin kalıntılarının ortaya çıkarılmasına katkı sağladı. Yaşamı boyunca arkeoloji ve kültürel diplomasiye katkı sunan Omura'nın kurucusu ve başkanı olduğu Japon Anadolu Arkeoloji Enstitüsü (JIAA) 1998'de kuruldu. Çağırkan köyünde kurulan enstitü, bölgedeki arkeolojik araştırmaların merkezi haline geldi. Kaman-Kalehöyük Arkeoloji Müzesi ve Japon Bahçesi Projesi ise Türkiye ve Japonya arasındaki kültürel işbirliğinin simgelerinden oldu.

YILDA 11 AY TÜRKİYE

Omura, 2015'te yaptığı açıklamada, yılın 11 ayını Kırşehir'de, 1 ayını ise Japonya'da geçirdiğini söylemişti. Daha önce İtalyanlar ve Amerikalıların bir süre çalıştığı Kalehöyük bölgesinde 1985'te yüzey araştırması yaparak kazılara başladıklarını vurgulayan Omura, bölgede yaklaşık 5 bin 500 yıllık kültür varlığı olduğunu tespit ettiklerini dile getirerek, şunları söylemişti:

"Burada dünyanın tarihi var. Hitit, dünyanın tarihidir. Roma, Bizans, Selçuklu, Osmanlı dünyanın tarihidir, dünyayı çok etkilemişler. O medeniyetlerin kalıntılarında dünya tarihi var. Burada, kazdıktan sonra ortaya çıkan malzemelerin üzerinde çalışmak, dünya tarihini okumak demektir. Dünya tarihi, bir anlamda burada ortaya çıkarılacak. Bana göre Anadolu, o kadar önemli. Mesela Mısır'da da ben kazı yapmıştım fakat oranın tek kültürü var, Anadolu ve Yunanistan gibi değil. İtalya, o kadar değil. Roma İmparatorluğu var ama ondan öncesi yok. Oysa, Anadolu'da Hitit'ten önce de var. Daha da kat kat kültür var."

Japonya ve Türkiye arasında karşılıklı saygı ve işbirliğinin gelişmesine de yardımcı olan Omura, olağanüstü katkılarından dolayı 2008'de Türkiye'de Devlet Üstün Hizmet Madalyası'na ve Japonya'nın Yükselen Güneş Nişanı'na layık görüldü. Bu yıl ocak ayında Dr. Omura'nın 77. doğum günü dolayısıyla, "It All Began with Stratigraphy and Chronology" adlı kitap yayımlandı. Eserde, Japon arkeoloğun Orta Anadolu arkeolojisine yaptığı katkılar ile bilimsel çalışmalar detaylı şekilde ele alındı. Sachihiro Omura, eşi ve Yassıhöyük Kazı Başkanı Dr. Masako Omura ile enstitü konutunda yaşıyordu.