Uzmanlar uyarıyor: Kristalleşmiş dondurmaya dikkat edilmeli

Sıcak havaların gelmesiyle beraber çocukların severek tükettiği dondurmanın satışları da arttı. TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Müdürü Esef Özat, yaz aylarının vazgeçilmezi olan dondurmaların sağlıklı tüketimiyle ilgili önemli uyarılarda bulundu. İçeriğindeki bileşenlerin etkisiyle dondurmada oluşan kristalleşmenin tüketici sağlığı açısından risk taşıdığını belirten Özat, bu durumun temel nedeninin dondurmanın çözülüp tekrar donması olduğunu söyledi. Dondurmanın hijyen koşullarına dikkat edilerek güvenilir yerlerden alınması gerektiğini söyleyen Özat, “Kristalleşme oluşmuş bir dondurma, zararlı mikroorganizmaların üremesi nedeniyle bozulmuş olabilir. Böyle bir dondurmanın tüketilmesi, ciddi gıda zehirlenmelerine yol açabilir” dedi.

KRİSTALLEŞMİŞ DONDURMALARDAN UZAK DURUN

Dondurmada kristalleşmenin birçok ham maddeye bağlı olarak gelişebileceğini dile getiren TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Müdürü Esef Özat, esas sebebin ürünün çözülüp tekrar donması olduğunu belirtti. Şoklama işleminin önemine dikkat çeken Özat, “Eğer dondurma işlemi yavaş yapılırsa, buz kristalleri birleşerek büyür. Bu da kristalleşmeye yol açar. Dondurmalar, buz kristallerinin sabit kalması için şoklama tünellerinde hızlıca dondurulur” şeklinde konuştu. Ancak satış yerlerinde yaşanan elektrik kesintileri ya da bazı kötü niyetli satıcıların dolap fişlerini geceleri çekmesi gibi durumlarda dondurmanın çözüldüğünü ve tekrar donduğunu aktaran Özat, “Bu süreç sonunda daha büyük buz kristalleri oluşur ve bu ürünler mikrobiyolojik açıdan risk taşır. Dondurmanın yüzeyinde ya da içinde belirgin buz parçacıkları varsa, bu ürün daha önce çözülüp tekrar donmuş olabilir. Bu da hem kalitesini hem de güvenliğini bozar” dedi.

“GÜVENİLİR MARKALARA VE MEKANLARA YÖNELİN”

Özat, yaz aylarında tüketimi artan dondurmanın, sanıldığından daha dikkatli tüketilmesi gereken bir ürün olduğuna dikkat çekti. Dondurmanın mikrobiyolojik açıdan riskli bir gıda olduğunu söyleyen Özat, “Dondurma; süt, şeker içerdiğinden mikroorganizmaların çoğalması için uygun özellikleri barındırdığında bozulmaya çok açık bir üründür” dedi. Bu nedenle de dondurmanın mutlaka güvenilir, hijyen koşullarına dikkat eden işletmelerden temin edilmesi gerektiğini söyledi. Açıkta satılan dondurmaların, özellikle de pastanelerde sunulanların, hem bozulma hem de hile riski taşıdığına dikkat çeken Özat, “Gıda boyalarıyla ya da yoğun şekerle ürünün kalitesi maskelenebilir. Aroma ile içeriğin gerçekliği saklanabilir” diye konuştu. Ambalajlı dondurmaların daha güvenli olduğunu belirten Özat, bu ürünlerin kalite kontrol sistemlerinden geçtiğini, dolayısıyla mikrobiyolojik ve içerik açısından daha az risk taşıdığını ekledi. Tüketicilere uyarıda bulunan Esef Özat, “Dondurma satın alırken tanıdık, güvenilir markalara ve mekanlara yönelin. İçeriği belirsiz, açıkta satılan ürünlerden uzak durun” diyerek sağlıklı bir yaz için bilinçli tüketimin önemine işaret etti.

“GIDA ZEHİRLENMELERİNE YOL AÇABİLİR”

Dondurmanın donmuş haldeyken mikrobiyal çoğalma göstermediğini belirten Özat, “Dondurmanın içinde sıfır mikroorganizma yoktur; donduğu için çoğalmazlar ama erirse çok kısa sürede milyonlara ulaşabilirler. Bu nedenle hijyen koşullarına azami dikkat gösterilmelidir” diye konuştu. Özellikle çocukların bağışıklık sistemlerinin daha hassas olduğunu belirten Özat, “Küçük bir ihmal büyük sağlık sorunlarına neden olabilir” dedi. Kristalleşme oluşmuş dondurmaların, zararlı mikroorganizmaların üremesi nedeniyle bozulmuş olabileceği belirten Özat, “Kristalleşme oluşmuş bir dondurma, zararlı mikroorganizmaların üremesi nedeniyle bozulmuş olabilir. Böyle bir dondurmanın tüketilmesi, ciddi gıda zehirlenmelerine yol açabilir. Kusma, ishal, bulantı ve ateş gibi belirtiler ortaya çıkarsa, zaman kaybetmeden doktora başvurmak önemlidir” şeklinde konuştu.

DONDURMANIN ALIŞVERİŞ SIRASINDAKİ YERİ ÖNEMLİ

Kaşıkların Hijyenine DikkatDondurmanın alışveriş sırasındaki yerinin önemli olduğunu kaydeden Özat, özellikle market alışverişlerinde dondurmanın en son alınması gerektiğini vurguladı. Dondurmanın çözülüp tekrar donmasının hem sağlık hem kalite açısından risk taşıdığını belirten Özat, şu ifadeleri kullandı:

“Dondurma, çözülme riski en yüksek ürünlerden biri. Bu nedenle alışverişin sonunda alınmalı ve eve gidince hemen derin dondurucuya konulmalı. Eğer kutulu dondurma erimişse, hacmini kaybetmişse, kristallenmişse, şekli bozulmuşsa, külahın içinde düzgün durması gerekirken yan yatmışsa o ürün çözülüp tekrar donmuştur. Bu tür ürünler kesinlikle tüketilmemeli, hatta iade edilmelidir.”

KAŞIKLARIN HİJYENİNE DİKKAT

Özat, özellikle açıkta satılan dondurmalar konusunda aileleri uyararak, dondurma kaşıklarının bekletildiği suyun mikrobiyal risk taşıdığına dikkat çekti. Dondurma servisi sırasında kullanılan metal kaşıkların hijyenine vurgu yapan Özat, “Külah dondurmalardaki kaşıkların bekletildiği su konusu çok önemli. Sıcak havalarda bu suda mikroorganizmalar çok hızlı ürer. Eğer su sık sık değiştirilmezse, o kaşıklarla bulaşan mikroplar dondurmanın üzerine geçebilir” dedi. Özat, tüketicilerin açıkta satılan dondurmaları alırken dikkatli olması gerektiğini ve işletmelerin kaşıkları beklettiği suyun temizliğini sorgulaması gerektiğini vurguladı.

“TÜKETİCİ NE ALDIĞINI BİLMELİ”

Özat, dondurmanın tamamen kötülenmemesi gerektiğini, önemli olanın doğru tüketim alışkanlıklarının kazandırılması olduğunu vurguladı. Türkiye’de kaliteli dondurmaların üretildiğini belirten Özat, açıkta satılan dondurmaların da -18 derece sıcaklıkta muhafaza edildiği sürece güvenli olduğunu söyledi. Dondurmanın farklı çeşitleri bulunduğuna dikkat çeken Özat, “Dondurma özellikle çocukların severek tükettiği, süt temelli, besleyici bir üründür. Bu yüzden tamamen kötülemek değil, doğru şekilde tüketmeyi öğretmek gerekir. Maraş tipi dondurma, tam yağlı, yarım yağlı çeşitler ve buzlu sütlü ürünler var. Bazıları bitkisel yağla, bazıları hayvansal yağla üretiliyor. Kimisinde süt tozu kullanılırken kimisi doğrudan sütten yapılıyor. Bu farklar hem ürünün adını hem de kalitesini belirliyor” diye konuştu. Tüketicilere uyarılarda bulunan Özat, özellikle meyveli dondurma tercih edenlerin dikkatli olması gerektiğini ifade ederek, “Gerçek meyve mi kullanılmış yoksa yalnızca aroma mı var, buna bakılmalı. Tüketici ne aldığını bilmeli” dedi.