Zehirli kalıntı krizi sürüyor: Türkiye’nin tarım ürünleri avrupa kapısından dönüyor

Türkiye’den Avrupa Birliği’ne ihraç edilen tarım ürünleri, pestisit ve kanserojen madde kalıntıları nedeniyle yeniden gündemde. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 7 Ocak 2025’te yayımladığı yeni yönetmelikle pestisit limitleri AB standartlarına çekilse de, uygulamada yaşanan aksaklıklar nedeniyle sadece 45 gün içinde 54 ürün iade edildi.

Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikle; meyve, sebze, çay, kahve, tahıl, sert kabuklu yemişler ve hayvansal ürünlerde uygulanacak maksimum kalıntı limitleri (MRL), Avrupa mevzuatına uygun hale getirilmişti. Bakanlık, üreticilere üç aylık bir geçiş süresi tanımış, bu süreden önce piyasaya sürülen ürünlerin ise raf ömrü boyunca satılabileceğini belirtmişti.

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Genel Başkanı Baki Remzi Suiçmez, yaşanan sorunların temelinde kaçak ilaç kullanımı ve denetim zafiyetinin yattığını söyledi. İlaç fiyatlarının artması nedeniyle üreticilerin daha ucuz ve denetimsiz pestisitlere yöneldiğini belirten Suiçmez, şu uyarılarda bulundu:

“Çiftçi hangi ilacı, ne zaman ve ne dozda kullanacağını bilmiyor. Bekleme süresine uyulmadan yapılan hasat, yasal ilaçlar kullanılsa bile kalıntıya neden olur. Kaçak ilaçların engellenmesi, AB’ye uyumlu limitlere gerçekten riayet edilmesi ve üretimin tüm aşamasının kamu tarafından denetlenmesi gerekiyor. Personel eksikse bakanlık kadroları güçlendirilmeli. Gerekirse yanlış uygulama yapan üreticiler üretimden men edilmeli, kamuoyuna duyurulmalı.”

Geri çevrilen ürünler arasında Türkiye’nin ihracat kalemlerinden fındık, Antep fıstığı, kuru incir, tahin, ayçiçeği tohumu ve üzüm yaprağı yer alıyor. Hatta bazı örneklerde pestisit oranının Avrupa standartlarının 67 katına ulaştığı belirtildi.

İade eden ülkelerin başında Almanya gelirken, bu ülkeyi Yunanistan takip etti. Geri gönderilen ürünler arasında yalnızca tarım ürünleri değil; toz meyve karışımı, helva, gıda takviyesi ve hatta çikolata bile bulunuyor.