Ziya Gökalp Lisesi, Diyarbakır’ın 132 yıllık eğitim hafızasını yaşatıyor

Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde, ortaöğretim kurumlarının yeniden yapılandığı 1890'lı yıllarda Vali Hasan Paşa tarafından Fiskaya semtinde temeli atılan Ziya Gökalp Lisesi, "Diyarbekir İdadisi" adı ile 1893'te eğitim-öğretime başladı. İdadide 1898 yılına kadar 5 yıllık verilen eğitim-öğretim bu tarihten sonra kapsamı genişletilerek 7 yıla çıkarıldı.

1913 yılında idadi teşkilatının kaldırılması üzerine tam devreli Sultani haline getirilen okulun, 1. Dünya Savaşı sırasında öğrencilerinin askere alınmasından dolayı ikinci devresi (Lise kısmı) kaldırıldı. Okulun kapatılan lise kısmı 1921-1922 yıllarında yeniden açıldı.

Eğitim kurumu, 1945 yılında başlatılan çalışmaların tamamlanmasıyla 1949 yılında şimdiki binasına taşındı. O yıllarda Diyarbakır Lisesi olan okulun adı 1953 yılından bu yana Ziya Gökalp Lisesi olarak eğitim faaliyetini sürdürdü. 1990-1991 eğitim-öğretim yılında okulun ortaokul kısmı kapatılıp, müstakil liseye dönüştürüldü.

Kentte siyasetçi, şair, akademisyen, sanatçı ve birçok iş adamının eğitim gördüğü lisenin mezunları arasında eski bakanlar Abdulkadir Aksu, Yusuf Azizoğlu, Mehdi Eker ve Salim Ensarioğlu, eski Dicle Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Selahattin Yazıcıoğlu, iş insanları Nihat Özdemir ve Nadire İçkale, yazar Esma Ocak, bazı milletvekilleri ile belediye başkanları de yer alıyor.

Okulun bünyesinde İl Milli Eğitim Müdürlüğü müzesi ile mezun olan binlerce öğrencinin evraklarının muhafaza edildiği arşiv yer alıyor. Geçmişte eğitim ve öğretimde kullanılan materyallerin yer aldığı müze hem öğrencilere hem de vatandaşların ziyaretine açık.

MÜZE TARİHE MAL OLMUŞ ÇOK SAYIDA ESERİ BÜNYESİNDE BARINDIRIYOR

Ziya Gökalp Anadolu Lisesi Müdürü Ferat Deniz Kaya, okulun 132 yıllık bir geçmişinin olduğunu söyledi. Okulda bugüne kadar çok sayıda sanatçı, bilim adamı, akademisyen, bürokrat ve iş insanının eğitim gördüğünü ifade eden Kaya, okulun kentteki tarihi binalardan biri olduğunu belirtti.

"Okulda kurulan müzede yaklaşık 200 eser bulunmaktadır. Bu eserlerin en eskisi Osmanlı döneminde 1893 yılında açılan kütük defteridir. Müzede bulunan araç ve gereçler o dönemlerde kullanılmıştır. Telefon, ses kaydı, projeksiyon cihazları, diploma ve kayıt defterleri tarihe mal olmuş eserlerdir. Arşivde ise geçmiş dönemlere ait diploma kütüğü ve kayıt defterleri var." diyen Kaya, okulun eğitimdeki başarısını katlayarak devam ettirmeyi hedeflediklerini söyledi. Okuldaki müzenin öğrenciler ve mezunların yanı sıra vatandaşların da ziyaretine açık olduğu bilgisini veren Kaya, bazı mezunların bu ziyaretlerle geçmişi yad ettiklerini söyledi.

Kaya, "Öğrencilerimizi geçmişte kullanılan teknoloji ile tanıştırıyoruz. 132 yıllık geçmişi olan okulumuzun müze ve bir arşive sahip olmasının gururunu yaşamaktayız." dedi.

"132 YILLIK GEÇMİŞİ OLAN BİR OKULDA OKUMAKTAN GURURLUYUM"

Okulda eğitim gören öğrencilerden Viyan Öner, müzede yer alan eserleri görmenin kendilerini mutlu ettiğini belirterek, şunları söyledi: "Bugün güzel yerlerde olan bazı isimlerin bu okulun sıralarında ve sınıflarında eğitim gördüğünü bilmek gurur veriyor. 132 yıllık geçmişi olan bir okulda okumaktan çok mutluyum ve gururluyum. İlerleyen yıllarda da bunu söylemekten gurur duyacağıma inanıyorum."

Ali Hamza Özbudak da okudukları okulun köklü bir tarihinin olmasının kendilerini mutlu ettiğini belirtti. Özbudak, "Geçmişte kullanılan malzemeler, yoklama defterleri, geçmişte yaşanan duygular bize mutluluk veriyor. 132 yıllık geçmişi olan bu okulda okumak heyecan verici. İleride ben de iyi yerlerde olmayı istiyorum." diye konuştu.