Ankara Kalesi’nde merak uyandıran yer: Kesikbaş Türbesi

Yüzyıllardır tarih ve kültür meraklılarının ilgisini çeken bir nokta olan Kale Mahallesi’nde yer alan Kesikbaş Türbesi, adıyla özdeşleşen efsaneleriyle ziyaretçilerin dikkatini çekmeye devam ediyor. Ulus At Pazarı Yokuşu’nda, Arslanhane Camii’nin hemen ilerisinde bulunan türbe, 14’üncü yüzyıla uzanan geçmişiyle erken Osmanlı döneminin nadir eserleri arasında gösteriliyor. Türbede yatan kişinin Felekeddin, Zeynel Abidin veya Hacı Arap olabileceği rivayet ediliyor. 2024 yılında Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından yürütülen koruma ve restorasyon çalışmalarıyla özgün dokusuna yeniden kavuşturulan türbe, ziyaretçilerini ağırlamayı sürdürüyor.

ANKARA’NIN TARİHİ HAZİNESİ: KESİKBAŞ TÜRBESİ

Kesikbaş Türbesi, Ulus At Pazarı Yokuşu üzerinde, Aslanhane Camii’nin hemen ilerisinde yer alıyor. Tarihi Kale Mahallesi’nin en dikkat çeken noktalarından biri olan türbe, Arslanhane (Ahi Şerafettin) Camii ve Türbesi’ne de oldukça yakın bir konumda bulunuyor. Tarihi 14’üncü yüzyıla uzanan Kesikbaş Türbesi, günümüze ulaşmış nadir erken Osmanlı dönemi eserlerinden biri olarak öne çıkıyor. Kare planlı olarak inşa edilen türbe, baldaken tarzıyla dikkat çekiyor. Devşirme taş sütunlar ve sütun başlıkları üzerindeki sivri kemerler, tuğladan örülen kubbesi ile mimari bir bütünlük sergiliyor. Türbe, Osmanlı döneminde koruma altına alınmış ve halk arasında manevi açıdan önemli bir merkez haline gelmiş. Adının kökenine dair anlatılan efsaneler, yapının mimari güzelliği kadar ziyaretçilerin ilgisini çekiyor. Ayrıca restorasyon çalışmaları sırasında, Ankara’nın Ahilik Dönemi’nde yaşadığı tahmin edilen ve “Felekeddin” lakabıyla bilinen sahibinin şahidesi yeniden gün yüzüne çıkarılarak türbe, tarih ve kültür mirası olarak koruma altına alınmıştır.

KESİKBAŞ ADININ ARDINDAKİ HİKÂYELER VE İNANÇLAR

Kesikbaş ismiyle alakalı kaynaklarda net bilgiler olmasa da, bu adın etrafında birçok söylenti ve efsane dolaşıyor. Anadolu kültüründe “Kesikbaş” olarak bilinen bazı türbeler, Allah yolunda cihat ederken şehit düşmüş, başları gövdelerinden ayrılmış ancak hâlâ savaşmaya devam ettiği inanılan kahraman şahsiyetlerle ilişkilendiriliyor. Bir rivayete göre, türbede yattığı söylenen kişi savaş sırasında başı kopmuş, fakat başını koltuğunun altına alarak savaşını sürdürmüş ve nihayetinde bugünkü mezarının bulunduğu yere ulaşarak şehit olmuştur. Bu tür kısa öyküler, Anadolu efsanelerinde sıkça karşılaşılan kahramanlık motiflerinden biri olarak kabul ediliyor. Türbede yatan kişinin kimliği ise kesin olarak bilinmemekle birlikte, Felekeddin, Zeynel Abidin veya Hacı Arap gibi isimlerle anıldığı rivayet edilir. Rivayetlere göre türbenin altında tonozlu bir mezar odası bulunuyor, ancak günümüzde buraya giriş mümkün değildir. Anadolu’nun farklı bölgelerinde de Kesikbaş adını taşıyan türbelere rastlanması, bu hikâyelerin yalnızca tek bir yerle sınırlı olmadığını ve ortak bir kültürel mirası temsil ettiğini ortaya koyuyor.

2024 ÇALIŞMALARI TÜRBEYE YENİ BİR SOLUK GETİRDİ

Başkentin değerli tarihi yapılarından biri olan Kesikbaş Türbesi, geçmişin izlerini günümüze taşıyan nadir eserlerden biri olarak varlığını sürdürüyor. Manevi ve tarihi önemiyle şehrin kültürel mirasında özel bir yere sahip olan türbe, ziyaretçilerine yalnızca bir yapı değil, aynı zamanda geçmişin hikâyelerini ve inançlarını yansıtan bir simge olarak deneyimleme imkânı sunuyor. 2024 yılında Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından yürütülen koruma ve restorasyon çalışmalarıyla özgün dokusuna yeniden kavuşturulan türbe, ziyaretçilerini ağırlamaya devam ediyor.