Bir ülkenin kader anı: Ankara’nın başkent oluşunun 102. Yılı

Ankara, 13 Ekim 1923’te alınan tarihi bir kararla Türkiye’nin başkenti ilan edildi. Bu karar, genç Cumhuriyet’in siyasi ve idari merkezinin neresi olacağına dair yürütülen yoğun tartışmaların ardından verildi. O dönemde başkent hâlâ İstanbul kabul ediliyordu ancak yeni kurulan devletin ihtiyaçlarına uygun bir merkez arayışı içindeydi. Ankara’nın başkent olması, Cumhuriyet’in ilanından sadece 16 gün önce, büyük bir vizyonla hayata geçirildi.

MECLİSTE TARİHİ OTURUM

13 Ekim 1923 günü, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarihi bir oturuma sahne oldu. Milletvekilleri, yeni Türkiye’nin başkentinin neresi olacağına ilişkin yasa teklifini görüştü. Teklifte, Ankara’nın “coğrafi konumu, güvenlik durumu ve stratejik avantajları” nedeniyle başkent olması önerildi. Görüşmeler sırasında milletvekilleri söz alarak Ankara’nın Anadolu’nun kalbinde yer almasının, yeni devletin bağımsızlığı açısından önemini vurguladı.

Uzun süren tartışmaların ardından teklif oylamaya sunuldu. Mecliste büyük çoğunluğun kabul etmesiyle Ankara, resmen başkent ilan edildi. Bu tarihi karar, aynı gün yasalaştı ve yürürlüğe girdi.

NEDEN ANKARA TERCİH EDİLDİ?

Ankara’nın başkent seçilmesinde pek çok neden etkili oldu. Kurtuluş Savaşı yıllarında merkezi bir konumda olması, askeri ve stratejik açıdan büyük avantaj sağladı. Demiryolları sayesinde ulaşım kolaylığı, İstanbul’un işgal altında bulunması ve yeni devletin güvenlik ihtiyacı bu kararı hızlandırdı. Ayrıca Ankara, yeni rejimin “merkezî ve ulusal” bir yönetim anlayışına uygun bir şehir olarak görüldü.

CUMHURİYET’İN İLANINA ZEMİN HAZIRLADI

Ankara’nın başkent ilan edilmesi, Cumhuriyet’in ilanı için de zemin hazırladı. Bu kararın ardından devlet kurumları hızla Ankara’ya taşınmaya başladı ve şehir kısa sürede ülkenin yönetim merkezi haline geldi. 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet ilan edildiğinde, Ankara artık yeni Türkiye’nin kalbiydi.