Cari işlemler dengesi eylülde 1,1 milyar dolar fazla verdi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, cari işlemler hesabı eylülde 1 milyar 112 milyon dolar fazla vererek üst üste üçüncü ayda da fazla verdi. Temmuzda 1 milyar 738 milyon dolar, ağustosta ise 5 milyar 418 milyon dolar fazla kaydedilen cari işlemler dengesi, yılın üçüncü çeyreğinde pozitif seyrini sürdürdü. Yıllıklandırılmış bazda cari açık 20,1 milyar dolar olarak hesaplanırken, ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı 64,8 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Aynı dönemde hizmetler dengesi 62,6 milyar dolar fazla verirken, birincil gelir dengesi 17,6 milyar dolar, ikincil gelir dengesi ise 308 milyon dolar açık verdi. Ekonomistler, doğrudan yatırımların ve hizmet gelirlerinin cari dengeye olumlu katkı sağlamaya devam ettiğini belirtiyor.

HİZMETLER DENGESİ KAYNAKLI NET GİRİŞLER 7 MİLYAR DOLARIN ÜZERİNE ÇIKTI

Hizmetler dengesi kaynaklı net girişler bu ay 7 milyar 707 milyon dolar seviyesinde gerçekleşirken, bu kalem altında taşımacılık hizmetleri ve seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler sırasıyla 2 milyar 269 milyon dolar ve 6 milyar 259 milyon dolar oldu.

Ekonomist Haluk Bürümcekçi, cari dengenin 2023'te 41,5 milyar dolar açık verdiğini, bu değerin 2024'te 10,5 milyar dolara gerilediğini anımsatarak, "Finansal koşullardaki sıkılaşma, küresel belirsizlikler ve enerji maliyetlerindeki oynaklık azalırken, yıl sonu cari açık tahminimizi 22 milyar dolar olarak koruyoruz." ifadesini kullandı.

Net altın ve net enerji ithalatındaki azalışın 2024 yılında cari dengeyi aşağı çeken ana unsurlardan biri olduğunu bildiren Bürümcekçi, şunları kaydetti: "Net altın ithalatı 13,6 milyar dolar ile 2023 yılına göre 12,1 milyar dolar gerilerken, net enerji ithalatı ise 49,1 milyar dolar ile 2023 yılının 3,6 milyar altında açık vermişti. Dolayısıyla cari açıkta önceki yıla göre gözlenen 29,9 milyar dolar iyileşmenin yüzde 53 gibi önemli bir kısmı bu iki kalemden gelirken, hizmet ticareti revizyonu da katkı sağlamıştı. Bu yıl dokuz ayda ise net altın ithalatı 13,3 milyar dolar ile geçen yıl aynı dönemine göre 4,7 milyar dolar fazla açık verirken, net enerji ithalatı ise 34,7 milyar dolar ile geçen yıl aynı dönemine göre 700 milyon dolar gerilemiş durumda."

Kuveyt Türk Yatırım Araştırma Direktörü Kutay Gözgör, gelecek dönemde dış ticaret açığı ile küresel sermaye hareketlerine duyarlılığın, cari dengede dalgalanmalara yol açabilecek başlıca riskler olarak öne çıktığını söyledi. "Avrupa ekonomisindeki toparlanma eğilimi, enerji fiyatlarının seyri ve iç talep kaynaklı ithalat baskısı ise cari dengenin seyrini belirleyecek temel unsurlar olacak." değerlendirmesinde bulunan Gözgör, 2025 yılı cari işlemler dengesinin 22,9 milyar dolar açık vereceği ve milli gelire oranının yaklaşık yüzde 1,5 seviyesinde gerçekleşeceği öngörüsünde bulundu.

Bluebay Varlık Yönetimi Gelişen Piyasalar Kıdemli Stratejisti Timothy Ash de düşük enerji ithalat maliyetleri ve turizmden kaynaklanan olumlu mevsimsel faktörler nedeniyle ödemeler dengesi verisinin beklentilere yakın gerçekleştiğini söyledi. Bununla birlikte, rekabet sorunlarına rağmen turizmin sürdürülebilirliğinin umut verici olduğunu ifade eden Ash, Türkiye'nin turistler için yeni pazarlar bulmaya devam ettiğini dile getirdi.