Gıda zehirlenmeleri arttı: Uzmanlar tanıtım günlerine dikkat çekti

Son haftalarda Türkiye’nin farklı şehirlerinde yaşanan gıda zehirlenmesi vakaları, gıda güvenliği konusunun önemini bir kez daha gündeme taşıdı. Sadece kasım ayının ilk üç haftasında 750’den fazla kişi gıda zehirlenmesi yaşarken, bu durum Türkiye’de gıda güvenliğinin ne kadar kırılgan olduğunu acı bir şekilde gözler önüne serdi. Arka arkaya yaşanan zehirlenme vakaları hakkında Ulus’a açıklamalarda bulunan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Gıda Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Yaşar Üzümcü, fuarlar ve tanıtım günleri gibi organizasyonların halk sağlığı açısından ciddi risk taşıdığını vurguladı. Üzümcü, bu tür geçici organizasyonlarda satışa sunulan yöresel ürünlerin depolanma ve sunum koşullarının sıklıkla ihlal edildiğine dikkat çekti. İzlenebilirliği olmayan etiketsiz ürünlerin tüketici açısından büyük risk oluşturduğunu vurgulayan Üzümcü, “Etiketsiz ürün almayın, sorun yaşadığınızda muhatap bulamazsınız” uyarısında bulundu. Üzümcü, yerel yönetimlerin ruhsat ve denetim sorumluluğunu hatırlatarak, bu alanlarda yeterli sayıda gıda mühendisi görevlendirilmesi gerektiğini söyledi ve tüketicileri bilinçli davranmaya çağırdı.

GIDA GÜVENLİĞİNİN İHLAL EDİLDİĞİ BİR DİĞER ALAN: “FUARLAR”

Fuarlar ve tanıtım günleri gibi geçici organizasyonların halk sağlığı açısından risk grubunda olduğunu vurgulayan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Gıda Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Yaşar Üzümcü, “Gıda güvenliğinin ihlal edildiği bir diğer alan ise fuarlar ve tanıtım günleri adı altında yapılan etkinliklerdir. Bu tür organizasyonlarda çeşitli yörelere ait olduğu ileri sürülen birçok ürün satışa sunuluyor. Ürün çeşitliliği açısından bir sorun görünmese de, bu gıdaların sunumu, depolanması ve saklanması sırasında temel gıda güvenliği ilkelerinin sıklıkla ihlal edildiği görülüyor” şeklinde konuştu. Özellikle soğuk zincirde muhafaza edilmesi gereken ürünlere işaret eden Üzümcü, şunları aktardı, “Süt ve süt ürünlerinin açıkta satıldığına tanık olabiliyoruz. Aynı şekilde salça gibi ürünlerin ya da çeşitli gıdaların hiçbir koruma olmadan ortama bırakılması, binlerce insanın dolaştığı tozlu ortamlarda birçok mikroorganizmanın bu ürünlere karışmasına yol açabiliyor. Bu nedenle bu tür gıdaların açıkta satılmaması ve uygun koşullarda muhafaza edilmesi hayati önem taşıyor. Sıcak zincirde tutulması gereken gıdalarda da benzer ihlaller mevcut. Adana kebap, içli köfte, yaprak sarma gibi pişirilip sunulan ürünlerin en kısa sürede tüketilmesi gerekirken, kimi zaman saatlerce bekletilip yeniden ısıtılarak müşteriye verildiği görülüyor. Bu durum zehirlenme riskini ciddi şekilde artırıyor.”

“GEÇİCİ STANDLARDA HİJYEN SAĞLANAMIYOR”

Üzümcü’nün altını çizdiği bir diğer önemli nokta ise fuar alanlarındaki geçici üretim ortamlarının yetersizliği oldu. Fuar alanlarındaki şartların hijyen kurallarına kesinlikle uygun olmadığını dile getiren Üzümcü, “Bu etkinliklerde gıda hazırlanmasına uygun olmayan geçici ortamlar kullanılıyor. Su yok, lavabo yok, temizlik imkânı yok. Böyle bir ortamda alet ve ekipman temizliği de, tezgâh hijyeni de sağlanamıyor” diye ekledi. Üretim alanlarının uygun olmamasının çapraz bulaşma riskini artırdığını ifade eden Üzümcü, “Bu koşullarda hazırlanan gıdaların insan sağlığına zarar verme ihtimali var” dedi.

“ETİKETSİZ ÜRÜN ALMAYIN, MUHATAP BULAMAZSINIZ”

Fuar ve tanıtım günlerinde satılan ürünlerdeki en büyük sorunlardan birinin de izlenebilirlik eksikliği olduğunu ifade eden Üzümcü, “Nerede üretildiği belli olmayan, etiketi bulunmayan ürünlerin herhangi bir sorun yaşandığında geriye dönük takibi mümkün değil. Tüketicimize diyorum ki; etiketi olmayan bir ürünü kesinlikle almayın” diye konuştu. Sık sık tüketici bilincine vurgu yapan Üzümcü, “Bu ürünleri belli bir para ödeyerek alıyorsunuz ama sağlığınızdan olmanıza hiç gerek yok. Çünkü bu stantlar üç günlüğüne açılıyor, sonra kapanıyor, başka bir şehre gidiyor. Sorun yaşadığınızda geri dönecek bir muhatap bulamazsınız” dedi. Fuarları, izlenebilirlik açısından seyyar gıda satışlarıyla karşılaştıran Üzümcü, “Orada da bir rahatsızlık yaşasanız ne satıcıyı bulabilirsiniz ne de ürünün hangi koşullarda üretildiğini. Aynı mantık burada da geçerli” ifadelerini kullandı.

TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Başkanı Yaşar Üzümcü: Gıda güvenliğinin ihlal edildiği bir diğer alan ise fuarlar ve tanıtım günleri adı altında yapılan etkinliklerdir.

KURU GIDALARA DA DİKKAT EDİN

Üzümcü, fuarlarda yaygın olarak açıkta satılan kuru gıdaların da yeterince masum olmadığını dikkat çekti. “Kekik, pul biber, nane, kimyon gibi baharatlar tozu, mikroorganizmaları çok çabuk kapabilen ürünlerdir. O sebeple de kuru gıda olmaları onları güvenli yapmıyor” diyen Üzümcü, bu tür ürünlerin mutlaka kapalı ambalajlarda ve etiketi bulunan paketlerde satılması gerektiğini kaydetti. Üzümcü, “İyi muhafaza edilmiş büyük kutularda veya uygun ambalajlarda olması gerekiyor. Üzerlerinde tüketim tarihi, üretim yeri, içerik bilgisi olmayan ürünleri asla almayın” diyerek tüketicilere net bir uyarıda bulundu.

“DENETİM ARTMALI VE GIDA MÜHENDİSİ GÖREVLENDİRİLMELİ”

Fuar ve tanıtım günlerinin artık neredeyse yıl boyunca süren ve şehir şehir dolaşan organizasyonlara dönüştüğünü sözlerine ekleyen Üzümcü, “Bugün bir şehrin yöresel ürünleri adıyla açılıyor, kapanıyor. İki gün sonra başka bir şehrin adıyla yeniden açılıyor. Buralar artık sürekli gıda üretimi ve satışının yapıldığı noktalara dönüştü” dedi. Üzümcü, bu nedenle yerel yönetimlerin gerekli önlemleri alması gerektiğini ifade etti. “Yerel yönetimler bu alanları ruhsatlandıracak mı, izinlendirecek mi? Tarım Orman Bakanlığı buraları ciddi şekilde denetlemeli. Açıkta satışa, etiketsiz ürünlere izin verilmemeli” diyen Üzümcü, bu alanlarda mutlaka yeterli sayıda gıda mühendisi görevlendirilmesi gerektiğini de vurguladı.