Somuncu Baba kimdir?

Somuncu Baba kimdir?

1331 tarihinde Kayseri'nin Akçakaya köyünde dünyaya gelmiştir. Anadolu'yu mânevi fetih için gelen Horasan erenlerinden Şemseddin Musa Kayseri'nin oğludur. Seyyid soyundan olan 24. kuşaktan İslam peygamberi Muhammed'e ulaştığı iddia edilir. “Şeyh Hâmid Hâmid’ûd-Dîn-i Veli” ilk tahsilini babası Şeyh Şemseddin Musa Kayseri'den almıştır. Bilge kişiliği olan Şeyh Hâmid-i Veli, ilim alanındaki çalışmalarını Şam, Tebriz ve Erdebil'de sürdürmüştür. Safevilik Erdebilî’nin ya da onun babası Sadreddin Erdebili'nin yanında Erdebil’de tamamlamış ve Bayezid-i Bistami'nin ruhaniyetinden mânevi terbiye almıştır. Safev’îyye Tarikâtı'nın Anadolu’ya yayılması, muhtemelen Hoca Alâ ad-Dîn Ali Erdebilî’nin zamanında Şeyh Hâmid-i Veli ile olmuştur.

Dini ve dünyevi ilimlerle ilgili onay alarak, doğru yolu gösterme vazifesi için Anadolu'ya dönerek Bursa'ya yerleşmiştir. Bursa'da çilehanesinin yanında yaptırdığı ekmek fırınında somun pişirip sokak sokak dolaşarak "somunlar, müminler" diyerek insanlara ekmek dağıtmıştır. Bu nedenle Şeyh Hamid-i Veli "Somuncu Baba" ve "Ekmekçi Koca" olarak da tanınmıştır. Yıldırım Beyazıd Niğbolu zaferini kazanınca, "Allah'a şükür nişanesi" olarak Bursa Ulu Camii'ni yaptırmıştır. Ulu Cami’nin açılış hutbesini Şeyh Hâmid-i Veli okumuş ve hutbede Fatiha Suresini yedi farklı şekilde yorumlamıştır. Hutbeyi dinleyen padişah başta olmak üzere tüm cemaat Şeyh Hamid-i Veli'den etkilenmiştir. Mânevi kişiliği ve bilgeliği ortaya çıkan Şeyh Hamid-i Veli şöhretten korktuğu için talebeleriyle birlikte Bursa'dan ayrılarak Aksaray'a gelmiştir. Abdurrahman el-Askerî ise Somuncu Baba'nın Bursa’dan ayrıldıktan sonra Ceyhan Nehri'nin kenarında bulunan Kozan (Sis) Kalesi yakınlarındaki bir köyde yerleştiğini ve Hacı Bayram-ı Veli'nin de buraya gelip kendisini ziyaret ettiğini belirtmiştir. Burada bir süre kaldıktan sonra önce Şam’a gitmiş, buradan Mekke’ye hacca gitmiş olan Somuncu Baba, hac dönüşü Aksaray’a yerleşmiştir. Aksaray'da Hacı Bayram-ı Veli'yi dünyaya ve ahirete ait ilimlerde eğiterek yetiştirmiş, onu irşad vazifesi için Ankara'ya görevlendirmiştir. 1412 yılında vefat eden Somuncu Baba, Aksaray'da Hacı Bayram-ı Veli tarafından cenaze namazı kıldırıldıktan sonra bugünkü türbesinin olduğu yere defnedilmiştir. Somuncu Baba'nın Yusuf Hâkikî ve Hâlil Taybî adında iki oğlu olduğu bilinmektedir. Yusuf Hâkikî Aksaray’da kalarak burada ölmüştür. Diğer oğlu Hâlil Taybî ise Darende'ye yerleşmiştir. Bazı görüşlere göre Somuncu Baba, Darende'nin Hıdırlık adı verilen bölgesinde oğlu Halil Taybî ile birlikte defnedilmiştir.

ÖĞRENCİLERİ

• Hacı Bayram-ı Veli
• Şeyh Şücâüddin Karamânî
• Şeyh Muzaffer Lârendevî
• Molla Fenari
• Şeyh Bedreddin
• Hâlil Taybî ,Darende
• Baba Yusuf Hâkikî, Aksaray