TARIMKON Genel Başkanı Hakan Yüksel: Kooperatiflerin yüzde 99’u profesyonel yapıdan uzak

TARIMKON Genel Başkanı Hakan Yüksel, “Ülkemizdeki kooperatiflerin yüzde 99’u profesyonel yapıdan uzak, eş dost ahbap ilişkisiyle yönetilmeye çalışılmaktadır” dedi.

Uluslararası Tarım ve Gıda Konfederasyonu Genel Başkanı Hakan Yüksel Tarımdan Haber internet sitesinde her hafta yer alan köşe yazıları ile okuyucularının dikkatini çekmeye devam ediyor. “Tarımsal kooperatifler yeniden yapılandırılmalı!” başlıklı köşe yazısı ile bu hafta okuyucuları ile buluşan Başkan Yüksel, kooperatifçiliğin Türkiye’deki yeri ve önemine vurgu yaptı. Tarım ve Orman Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığı’nı konu ile ilgili farkındalığa davet eden Yüksel, Türkiye’de 30 farklı türde 53 bin 269 kooperatif ve bu kooperatiflerin 7 milyon 422 bin 944 ortağı bulunduğunu belirterek “Ülkemizdeki kooperatiflerin yüzde 99’u profesyonel yapıdan uzak, eş dost ahbap ilişkisiyle yönetilmeye çalışılmaktadır” dedi.

“ANLAMAK, ANLATMAK VE GELİŞTİRMEK ZORUNDAYIZ”

Kooperatif kökenli bir STK’nın genel başkanı olarak kooperatifçiliğin dünyadaki durumu ve Türkiye’deki yeri hakkında farkındalık yaratmak istediklerini ifade eden Başkan Hakan Yüksel’in bu haftaki köşe yazısında açıklamaları şu şekilde;

“145 ülkede 2,6 milyon kooperatif faaliyet göstermekte ve 1 milyarın üzerinde müşteri ve ortağa hizmet vermektedir. Kooperatiflere ait varlıkların toplam değeri 19,6 trilyon dolar, yıllık geliri ise 2,98 trilyon dolardır. Eğer kooperatifçilik ekosistemi bir ülke olsaydı, dünyanın en büyük beşinci ekonomisi olacaktı. Türkiye’de ise kooperatifçilik durumu çok farklıdır. Ülkemizde 30 farklı türde 53 bin 259 kooperatif bulunmakta ve bu kooperatiflerin 7 milyon 422 bin 994 ortağı vardır. Türkiye’de kooperatifçiliği anlamak, anlatmak ve geliştirmekte zorlanmaktayız. Ülkemizdeki kooperatiflerin yüzde 99’u profesyonel yapıdan uzak, eş dost ahbap ilişkisiyle yönetilmeye çalışılmaktadır. Bu durumun acilen değiştirilmesi, yeniden yapılandırılması ve istisnasız profesyonel yapılar haline getirilmesi gerektiğini düşünüyorum. Eğer bu 7 milyon 422 bin 994 ortağı olan kooperatiflerimiz ihtisaslaşmış profesyonelleşmiş yapılara dönüşür ise gıda arzı güvenliğimizin sigortası haline gelirler. Aksi halde hali hazırdaki kooperatifimizin yüzde 90’ı işlevsiz, kuru kalabalık, köy kahvehanesi olmanın ötesine geçemeyecektir.”

“ÜRETİCİ İLE İŞLETMECİ ARASINDA BİR KÖPRÜ OLMALI”

“Tarım ve Orman Bakanlığımızı ve Ticaret Bakanlığımızı bu konuda farkındalığa davet ediyorum. Sözleşmeli tarım modeli, Tarım ve Orman Bakanlığımız tarafından 15 Eylül 2023 tarihinde resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu model, kooperatiflere önemli görevler ve fırsatlar sunmaktadır. Ancak bu fırsatları değerlendirebilmek için kooperatiflerin mevcut yapılarını değiştirmeleri ve geliştirmeleri gerekmektedir. Kooperatiflerin sadece bir veya iki ürün üzerinde ihtisaslaşmaları, üretim kalitesini ve verimliliğini artıracaktır. Ayrıca kooperatiflerin yönetimini profesyonel kadrolara emanet etmeleri, kooperatifçilik anlayışını ve işletme mantığını güçlendirecektir. Kooperatifler, üretici ile işletmeci arasında bir köprü olmalıdır. Bu ayrışma olmadan kooperatiflerin ayakta kalması ve başarılı olması mümkün değildir. Bu da kooperatiflerin şu anki sorunların temel nedenidir.

Sözleşmeli üretim modeli, üretici ve işletmeci arasında bir işbirliği ve uzmanlaşma gerektirir. Üretici, sadece üretim yapmakla kalmaz, aynı zamanda ürün kalitesini ve standartlarını sağlar. Üretici adına profesyonel kooperatif işletmecisi ise, üreticinin ürünlerine katma değer kazandırmak için ar-ge, ur-ge çalışmaları yapar ve iş ve pazarlama modelleri geliştirir. Böylece üretici hem üretirken kazanabilir, hem de işletmecinin kooperatife kattığı katma değer üzerinden kazanabilir. Bu sayede kooperatifler daha rekabetçi ve sürdürülebilir olur.”

“İHTİSASLAŞMIŞ YAPILARA DÖNÜŞMELİ”

“Tarım ve Orman Bakanlığımız ile Ticaret Bakanlığımız, tarımsal üretim ve pazarlama kooperatiflerini yeniden yapılandırmalıdır. Bu kooperatifler, bir veya iki ürüne odaklanmalı ve ihtisaslaşmış profesyonel yapılara dönüşmelidir. Bakanlıklarımız, bu kooperatiflere ihtiyaç duydukları profesyonel kadroları sağlamak için teşvik sistemleri ile destek vermeli ve tarımsal kalkınmamızı her yönden artırmalıdır. Bu şekilde, tarımsal üretim ve pazarlama kooperatiflerimiz, ekonomik, sosyal, kültürel ve istihdam alanlarında değer yaratabilir ve orta vadede çarpan etkisi ile büyük bir ilerleme sağlayabiliriz.”