Türkiye İçin Deprem Uyarısı: Fay Hattı Genişleyerek Parçalanıyor

Türkiye’nin deprem tehlikesine ilişkin yapılan yeni bir uluslararası çalışma, sismik yapıya dair bilinenleri kökten değiştirebilecek bulgular ortaya koydu. Avustralya’daki Curtin Üniversitesi tarafından yürütülen araştırma, İç Anadolu’da 200 kilometre boyunca uzanan Tuz Gölü Fayı’nın yıllardır düşünüldüğü gibi doğrultu atımlı bir fay olmadığını, yer kabuğunu genişleterek parçalayan bir yapı sergilediğini ortaya çıkardı.

Hasandağı’nın binlerce yıl önce püskürttüğü lav akıntılarında saklanan doğal kayıtlar, fayın iki yakasının birbirinden uzaklaştığını göstererek Türkiye’nin deprem dinamiklerine yeni bir bakış açısı sundu.

Lavlar jeolojik “kara kutu” gibi çalıştı

Araştırma kapsamında Hasandağı’ndan yayılan antik lavlar incelendi. Bu lavlar, tarih boyunca meydana gelen depremlerle birlikte kırılmış ve yer kabuğundaki hareketleri adeta milim milim kaydeden doğal bir veri kaynağına dönüşmüş.

Curtin Üniversitesi’nden Prof. Dr. Axel Schmitt, bulguların önemini şu sözlerle açıkladı:

“Türkiye’nin fayları çoğunlukla yanal hareketle bilinir. Ancak Tuz Gölü Fayı’nda gözlemlediğimiz şey, iki yakanın birbirinden uzaklaştığı bir genişleme mekanizması. Bu, fayın davranışına ilişkin ilk net kanıt.”

Ekip, helyum tarihleme ve uzaktan algılama yöntemleriyle yılda yaklaşık 1 milimetre gibi son derece küçük ancak jeolojik açıdan kritik öneme sahip hareketleri tespit etti.

Küresel ölçekli etkisi olabilir

Çalışmanın ortak yazarı Janet Harvey, Tuz Gölü Fayı’nın Avrasya, Arap ve Afrika levhalarının kesişim bölgesinde bulunduğunu hatırlatarak, yeni bulguların yalnızca Türkiye değil, Alpler’den Himalayalar’a uzanan geniş bir deprem kuşağında stres dağılımı analizlerini etkileyeceğini vurguladı.

Harvey, “Bu bilgiler, deprem ve volkanik risk değerlendirmelerinin güncellenmesi açısından hayati bir adım” dedi.

Sındırgı’da yeni faylar tespit edildi

Tuz Gölü çalışmasıyla eş zamanlı olarak Balıkesir Sındırgı’daki depremlerle ilgili de dikkat çekici bilgiler paylaşıldı. Sözcü’nün haberine göre Prof. Dr. Doğan Perinçek, bölgede yapılan incelemelerde MTA haritalarında yer almayan iki yeni fay hattı belirledi.

Perinçek, bölgedeki hareketliliğin magma kaynaklı olabileceğini dile getirerek, Simav’daki durgun döneminin geçici olabileceğini ve bölgede 5 büyüklüğü civarında bir depremin mümkün göründüğünü aktardı. Ayrıca Sındırgı'nın geçmişte 6.1 büyüklüğünde deprem üretmiş olmasına dikkat çekerek, bölgenin daha büyük bir deprem potansiyeli barındırdığı uyarısında bulundu.