Osman Akdoğan

Osman Akdoğan

238 yıllık geri çekilmeyi durduran zafer

238 yıllık geri çekilmeyi durduran zafer

Sakarya Zaferi ve Polatlı’nın kurtuluşunun 99. yıldönümü kutluyoruz. 

Malumunuz Sakarya Meydan Muharebesi 23 Ağustos 1921’de başlamış 13 Eylül 1921’de sona ermiş. Tam 22 gün 22 gece süren savaşta 120 bin Yunan askerine karşılık, 96 bin kahraman Türk askeri bulunmuş.

Bu şanlı zafer Kurtuluş Savaşı’nın dönüm noktası olarak kabul edilir. Bu zaferle birlikte 1683 Viyana bozgunundan beri devam eden Batı karşısındaki gerileme durmuştur. Gazi Mustafa Kemal Paşa komutasındaki, 7’den 70’e nice isimsiz kahraman canı pahasına vatanı koruyarak Yunanlılara karşı büyük bir başarıya imza atmıştır. 

Sakarya Meydan Muharebesi, Atatürk tarafından çok büyük ve kanlı savaş anlamına gelen “Melhame-i Kübra” ifadesi ile anılan, Türk Kurtuluş Savaşı'nın mühim bir muharebesidir.  

Kurtuluş Savaşı'nın dönüm noktası sayılan Sakarya Zaferi’nin önemini Gazeteci-Yazar İsmail Habip Sevük şu sözlerle anlatmıştır: "13 Eylül 1683 günü Viyana'da başlayan çekilme, 238 sene sonra Sakarya'da durdurulmuştur."

İstiklal mücadelemizin seyrini değiştirmiş, askeri ve siyasi sonuçlarıyla Türk milleti için önemli bir dönüm noktası olan zaferde neler yaşandı gelin birlikte hatırlayalım. 

Türk ordusu Eskişehir Muharebesi sonrasında 100 kilometrelik sahayı terk ederek Sakarya Nehri'nin doğusuna çekildi. Söz konusu alana Yunan güçlerinin gelmesi halk arasında üzüntüye, güvensizliğe neden olurken, Mecliste de çok sert tartışmaların yaşanmasına yol açtı.

Meclis, durumun önlenebilmesi için Meclis yetkileri de üzerinde olmak üzere Mustafa Kemal Atatürk'ü 5 Ağustos 1921'de "başkomutan" olarak görevlendirdi. Çıkardığı emirlerle kaynakların önemli kısmının Sakarya Cephesi'ne yönlendirilmesini sağlayan Atatürk, 12 Ağustos 1921'de Batı Cephesi'ne giderek, düşmanın muhtemel hareketlerine yönelik incelemeler yaptı.

13 Ağustos'ta ileri harekâta geçen Yunan kuvvetleri, 23 Ağustos'tan itibaren Sakarya mevziisinin güney kanadı olmak üzere kuşatıcı tertiple taarruz etti. Yaklaşık 100 kilometrelik cephede başlayan kanlı boğuşma, tarihin önemli meydan muharebeleri arasında yer aldı. Şanlı zaferde tam 5 bin 713 askerimiz şehit edildi. Şehitliklerin yeri bilinmezken, son dönemde 3 bine yakın şehit mezarının yeri belirlendi.

Düşmanın yaptığı taarruzlar nedeniyle Sakarya mevziisinde zaman zaman çekilmeler yaşandı. Türk ordusu kuşatmayı karşılamak için mevziisinin sol kanadını doğuya doğru uzattı. Kanlı muharebeler sırasında bazı alaylar mevcutlarının büyük kısmını kaybetti. Bu sıralarda Mustafa Kemal Atatürk, Batı Cephesi birliklerine yönelik tarihe mal olan "Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı vatandaşın kanı ile ıslanmadıkça terk olunamaz" emrini verdi. 

Emrin ardından geri çekilmek zorunda kalan birçok birlik, ilk tutunabildiği yerde durmaya, yeniden çarpışmaya başladı. Türk ordusunun birçok neferi bu süreçte mevziisini savunma çabası içinde son nefesini verdi.

Açılan her gediği kapatmak için 70 kilometreyi bulan cebri yürüyüşlerle, birlik kaydırmaları yapıldı. Her gelen birlik, ertesi sabah adeta "çelikten bir kale" halinde düşman karşısına çıktı. Muharebe tüm yoğunluğuyla devam ederken Mehmetçik şehit düştü; ancak vatan savunmasını bırakmadı. Düşman, Türk kuvvetlerini 23-30 Ağustos'taki yoğun saldırılarına rağmen kuşatamadı. 

Yunan birlikleri, bunun üzerine kuvvetlerinin büyük kısmıyla Türk cephesini merkezden Haymana istikametinde yarıp geçmek istedi. 6 Eylül'e kadar da bunun için uğraştı. 

Bu taarruzda da başarılı olamayınca bulunduğu hatları savunarak buralarda kalmaya karar verdi. Türk ordusunun 10 Eylül'de başlattığı genel karşı taarruz ise bunu engelledi.
Yunan kuvvetleri için yapılacak tek şey ise kaçmak oldu. 13 Eylül'e kadar Sakarya Nehri'nin doğusunda tek bir Yunanlı dahi kalmadı. Bu arada korkup kaçan pek çok Yunan askeri Sakarya Nehri'nde boğuldu. 

Şanlı ordumuz böylece 22 gün süren Sakarya Zaferi’yle bağımsızlığımıza yönelik önemli bir engeli geride bıraktı, nihai zafere giden yolun önü açılmış oldu.

Anlayacağınız üzere Sakarya Zaferi’nin ülkemiz ve bağımsızlığımız için önemi büyük. 

Batı karşısındaki 238 yıl süren gerilemeyi durduran bu zafere yeterli derecede önem veriyor muyuz? Şimdiye kadar neler yaptık, neler yapacağız? Şimdi bunları kendimize sormak ve özeleştiri yapmak lazım.

Polatlı’daki bu zaferi hak ettiği gibi kutlamak dileğiyle. 
Haydi sağlıcakla.   

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
SON YAZILAR