Emekliye dev reform: SGK sinyali verdi, yeni düzenleme geliyor

Sosyal Güvenlik Kurumu faaliyet raporu sosyal güvenlik sistemindeki mali dengesizliği bir kez daha ortaya koydu. SGK'nın 2023 Yılı Faaliyet Raporu'na göre, kurumun toplam gelirleri 2.1 trilyon TL olurken, giderleri 2.2 trilyon TL'yi buldu.

Raporun en dikkat çeken noktası prim ödeyen çalışabilir nüfus ile emekli ve hak sahibi nüfus arasındaki dengenin korunamaması yapılan vurgu oldu. Uzmanlar, söz konusu dengenin sağlanması için radikal kararlar alınarak, sisteme kapsamlı bir reform yapılması gerektiğini belirtiliyor.

Konuyu köşesine taşıyan Hürriyet yazarı Noyan Doğan, adil ve sürdürülebilir sosyal güvenlik sisteminin temini için yaş, prim ödeme gün sayısı gibi daha önceki reformlarla oluşturulan parametrelere bağlı kalınması gerektiğini ifade etti.

MALİ DENGE BOZULDU

Noyan yazısında şu ifadelere yer verdi:

“2023’te SGK’nın toplam gelirleri 2.1 trilyon, giderleri ise 2.2 trilyon TL olmuş. Gelirler içindeki en yüksek kalemi, 1 trilyon 463 milyar TL ile prim gelirleri, giderleri içinde de en yüksek kalemi 1 trilyon 408 milyar TL ile emekli aylıkları oluşturuyor. SGK’nın 2023 yılı bütçesi yapılırken, öngörülen emekli aylığı ödemeleri 1 trilyon TL iken, bu rakam 1.4 trilyon TL olarak gerçekleşmiş.

SGK’nın raporunda, bozulan bu dengeye yönelik önerilerde bulunuluyor olması. Raporda, sosyal güvenlik sisteminin dağıtım esaslı finansman modeline göre yürütüldüğü, aktif çalışanlar ve işverenlerden alınan prim gelirlerinin, mevcut emeklilere veya hak sahiplerine emekli aylığı ödemek ve sağlık harcamalarını karşılamak amacıyla kullanıldığı belirtiliyor.”

TEDBİRLER SIRALANDI

Sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğini sağlamak amacıyla yeni tedbirler alınacağını söyleyen Noyan, “Emeklilik uygulamalarında otomatik ayarlama mekanizmalarından yararlanılması gerektiğinin altı çizilerek, doğurganlık oranı, beklenen ömür, istihdam oranı, göç gibi demografik veya ekonomik değişkenlere uyum sağlamak için emekli aylığına esas teşkil eden parametrelerin otomatik olarak güncelleneceğine dikkat çekiliyor” diye yazdı.

REFORM YOLDA

Emeklilik uygulamalarında otomatik ayarlama mekanizmasına geçileceğini kaydeden Noyan, “Amaç, emekli aylığı hesaplamalarında nüfusta yaşanan değişiklikleri dikkate alarak, sürdürülebilirliği sağlamak. Bu kapsamda da emekli sayısının, çalışan sayısına oranındaki değişikliklere göre emekli maaşlarında ayarlamalara gidiliyor; oran arttıkça emekli aylıkları azalıyor. Buna da otomatik ayarlama mekanizması deniyor. Görünen o ki, SGK, emeklilik sisteminde yaşanacak sorunlara karşılık şimdiden önlem alınması gerektiğini ve bunun için de otomatik ayarlama sistemine geçilmesine öneriyor” diyerek emeklilik sistemi için bir reform hareketi beklentisi olduğunu aktardı.