Tarihte bugün: Türk Dili Bayramı kutlanıyor

Türk tarihinin en önemli dönüm noktalarından biri olan bu karar, sadece bir dil politikası değil, aynı zamanda bir kimlik ve bağımsızlık mücadelesinin de simgesi olarak kabul ediliyor. "Dil devriminin" öncüsü olarak nitelendirilen Karamanoğlu Mehmet Bey'in bu kararı, Türk dili ve kültürünün korunması adına atılmış en büyük adımlardan biri olarak tarihe geçti.

KARAMANOĞLU MEHMET BEY'İN TARİHİ FERMANI

Karamanoğlu Mehmet Bey, 13 Mayıs 1277'de tahta çıktıktan sonra yayımladığı fermanda, "Şimden gerü hiç kimesne kapuda ve dîvânda ve mecâlis ve seyrânda Türkî dilinden gayrı dil söylemeyeler" (Bugünden sonra hiç kimse sarayda, divanda, mecliste ve seyranda Türkçeden başka dil konuşmayacaktır) ifadesini kullandı. Bu karar, o dönemde resmi dairelerde ve saraylarda yaygın olarak kullanılan Farsça ve Arapçanın yerine Türkçenin geçmesini sağladı.

Tarihçilere göre, Mehmet Bey'in bu kararı almasının ardında, Türk kimliğini ve kültürünü koruma arzusu yatıyordu. Selçuklu Devleti'nin zayıflamasının ardından ortaya çıkan boşlukta, Türk beyliklerinin kendi kimliklerini koruma ve güçlendirme çabaları, bu tür kararların alınmasında etkili olmuştu. Karamanoğlu Mehmet Bey'in bu girişimi, sadece kendi beyliği için değil, tüm Türk dünyası için önemli bir adım olarak kabul edildi.

TÜRK DİLİNİN TARİHSEL SERÜVENİ

Türkçe, dünya dilleri arasında en eski yazılı belgelere sahip dillerden biridir. M.S. 8. yüzyılda yazılan Orhun Yazıtları, Türkçenin bilinen en eski yazılı kaynaklarını oluşturur. Ancak zaman içinde, özellikle İslamiyet'in kabulünden sonra, resmi yazışmalarda ve edebi eserlerde Arapça ve Farsçanın etkisi artmıştı.

Karamanoğlu Mehmet Bey'in fermanı, işte tam da bu noktada devreye girmiş ve Türkçenin resmi statüsünü güçlendirmiştir. Bu kararın alınmasının ardından, Türkçe eserler yazılması teşvik edilmiş ve Türk dili edebiyatta daha fazla yer bulmaya başlamıştır. Yunus Emre, Âşık Paşa gibi dönemin önemli şairleri, eserlerini Türkçe yazarak bu kararı desteklemişlerdir.

DİL BAYRAMI'NIN TARİHÇESİ VE ÖNEMİ

13 Mayıs, Karamanoğlu Mehmet Bey'in bu tarihi kararının anısına "Türk Dil Bayramı" olarak kutlanmaktadır. İlk kez 1926 yılında Karaman Türk Ocağı tarafından kutlanan bu özel gün, daha sonra resmi bir nitelik kazanmıştır.

Dilbilimciler ve tarihçiler, Türk Dil Bayramı'nın yalnızca tarihi bir olayın anılması değil, aynı zamanda Türkçenin bugünü ve geleceği üzerine düşünmek için bir fırsat olduğunu vurguluyorlar. Günümüzde Türkçenin karşı karşıya olduğu zorluklar, yabancı dillerin etkisi ve dijital çağda dilin korunması gibi konular, bu özel günde daha çok konuşulur hale gelmiştir.

GÜNÜMÜZDE TÜRKÇE VE DİL BİLİNCİ

Bugün Türkçe, dünyada yaklaşık 220 milyon kişi tarafından konuşulan, Birleşmiş Milletler'de de kullanılan önemli dillerden biridir. Ancak küreselleşmenin etkisiyle, diğer pek çok dil gibi Türkçe de yabancı kelimelerin istilasına uğrama tehlikesiyle karşı karşıyadır.

Türk Dil Kurumu başta olmak üzere çeşitli kurumlar ve sivil toplum örgütleri, Türkçenin doğru ve güzel kullanımını teşvik etmek, dilimizi yabancı kelimelerin istilasından korumak için çalışmalar yürütmektedir. Özellikle gençler arasında dil bilincinin artırılması, Karamanoğlu Mehmet Bey'in 748 yıl önce attığı adımın günümüzdeki yansıması olarak görülmektedir.