Bozkırın Tezenesi 13 yıl önce bugün hayata gözlerini yumdu

Annesi Hacıaliobası köyünden Döne Hanım, babası Orta Anadolu Abdal geleneğinin önemli bağlama ustası Muharrem Ertaş’tır. Özünde göç, yoksulluk ve halkın acı tatlı hikâyeleri vardır; ozan, çocukluğundan ölümüne kadar yaşamını bu hikâyelere adadı.

Kırtıllar’da başlayan hayat, Neşet Ertaş için merkeze alınamamış bir okul dönemiyle devam etti. İlkokul eğitimi alamadı; okula olan gitmeler kısa ve dağınıktı. Sokak düğünlerinin, göç yollarının, köy yaşamının içindeydi. Sekiz yaşında ailesi ile birlikte Kırtıllar’dan İbikli köyüne taşındı. Annesi Döne’nin kaybı, on iki yaşındayken gerçekleşti; kardeşleri ve babasıyla göçebe bir hayatın içinde yer aldı. Yozgat, Yerköy, Keskin, Kırıkkale gibi şehir ve köyler, göçle yer değiştirdiği duraklardı.

Küçük yaşlarda sazla tanıştı; ilkin keman, ardından bağlama çalmayı öğrendi. Babası Muharrem Ertaş’ın sazının yanında zil, darbuka ve cümbüş çalarak, düğünlerde sazlı sözlü birlikteliklerde yer alarak sanat hayatının ilk izlerini taşıdı. Babasına olan hayranlık hayatı boyunca devam etti; sanatının büyük kısmını babasının öğretilerine borçlu olduğunu sık sık dile getirdi.

SANATA GEÇİŞ, PLAKLAR VE ŞÖHRETİN İLK NOTALARI

Yetişkinlik ve sanat sahnesine adım atma süreci 1950’li yıllarda başladı. TRT Ankara Radyosu’nun “Yurttan Sesler” programında “Geleli Gülmedim Ben Bu Cihana” adlı bozlak ile sesini ülke çapında duyurdu. Papağan sesi gibi yankılandı türküler, bozlaklar. 1957 sonunda İstanbul’a giderek plak kayıtlarına başladı. İlk plağı babasının türküleri arasında yer alan *“Neden Garip Garip Ötersin Bülbül”* oldu ve halkın gönlünde yer edinmeye başladı.

İstanbul’da iki yıl geçirdi, sahne, gazinolar, konserler derken Ankara’ya yerleşti. Orta Anadolu’nun türlü ezgilerini ve türkülerini, oyun havalarını, uzun hava ve bozlakları kaydederek geniş kitlelere ulaşan bir sanatçı haline geldi. “Garip” mahlasıyla kendi yazdığı türküleri de seslendirmeye başladı; anonim ya da diğer ozanlara ait türkülerden farklı olarak sözlerine kendi iç dünyasını, acılarını, hasretlerini yansıttı.

ÖZEL YAŞAM, ZORLUKLAR VE GÖÇ YILLARI

Ertaş’ın özel yaşamı da halk müziği sazı kadar inişli çıkışlıydı. Askerlik görevini İzmir Narlıdere’de yaptı. Döndüğünde Leyla isminde bir genç kadınla evlendi; bu evlilikten Döne, Canan ve Hüseyin adında üç çocuğu oldu. Ancak evlilik uzun sürmedi; 1970’lerin başlarında ayrılmışlardır. Sanat hayatı ve aile arasında dengeler zaman zaman bozuldu.

1978 yılında sağlığı bozuldu. Parmaklarında felç oluştu; sahneye çıkmak, saz çalmak güçleşti. Maddi olarak zor döneme girildi. Türkiye sınırları içinde iş bulamazken Almanya’ya yerleşme kararı aldı. Tedavi için Almanya’ya gitti; burada hem sahne çalışmalarına devam etti hem de düğün salonlarında, Türk topluluklarının etkinliklerinde türkü söyleyip saz çaldı. Göç, acı ve hasret şarkılarında yankı buldu; Almanya’daki yılları hem sanatının hem hayatının önemli bir dönemi oldu.

GERİ DÖNÜŞ, ÖDÜLLER VE VEFATIN GÖLGESİNDE MİRAS

2000’li yıllarda Türkiye’de sahneye geri dönüş sinyalleri verildi. Verdiği konserlerle yeniden halkıyla buluştu. UNESCO’nun Yaşayan İnsan Hazineleri nüfusuna dahil edildi; kültür mirasının yaşayan temsili olarak kabul edildi. İstanbul Teknik Üniversitesi tarafından fahri doktora ile ödüllendirildi. Çok sayıda plak, kaset ve albüm bıraktı; eserleri konservatuvarlar tarafından ders olarak okutuldu. Bağlama ustalığı, türküleri, bozlakları, uzun havalarıyla halkın sesi oldu.

Neşet Ertaş, sağlık sorunlarıyla uzun süre mücadele etti; prostat kanseri başta olmak üzere çeşitli rahatsızlıklar tedavi sürecini gerektirdi. 25 Eylül 2012 tarihinde İzmir’de bir hastanede yaşamını yitirdi. Cenazesi Kırşehir’e götürüldü, Bağbaşı Mezarlığı’nda babasının yanına defnedildi. Vefatı ardında yalnızca türküler değil, Anadolu’nun özlemi, göçün yorgunluğu ve halkın umut dolu sesleri kaldı.