106 yıl önce bugün tarihi karar: "Sine-i millete" dönüldü

19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkan Mustafa Kemal Paşa, başlangıçta 9. Ordu Müfettişi sıfatıyla görev yapmıştı. Ancak kısa süre içinde İtilaf Devletleri'nin işgal planlarına karşı millî direnişi örgütleme faaliyetlerine girişmişti.

Amasya'da yayınladığı genelge ile "vatanın bütünlüğü, milletin istiklâli tehlikededir" mesajını veren Mustafa Kemal Paşa, Erzurum ve Sivas kongrelerinin hazırlıklarını yürütmüş, bu süreçte İstanbul hükümeti ile arası açılmıştı.

"SİNE-İ MİLLETE" DÖNÜŞ KARARI

Mustafa Kemal Paşa, istifa gerekçesini şu sözlerle açıkladı: "Milletimin ve vatanımın kurtuluşu için çalışmak zorundayım. Bunu yaparken hiçbir resmi sıfatım olmamalı. Sine-i millete dönüyorum."

İstanbul hükümeti ile yaşanan anlaşmazlıkların ardından bu kararı alan Mustafa Kemal Paşa, artık tamamen sivil statüde millî mücadeleyi sürdürmeye karar verdi.

MİLLİ MÜCADELE YENİ BİR EVREYE GİRDİ

İstifa kararının ardından Mustafa Kemal Paşa'nın sonraki günlerde Sivas'ta toplanacak olan Millî Kongre hazırlıklarını hızlandıracağı belirtildi. Anadolu'nun çeşitli bölgelerinde kurulan Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri'nin temsilcilerinin katılacağı kongrede, millî direnişin geleceğine yönelik önemli kararlar alınması bekleniyordu.

YENİ DÖNEMİN BAŞLANGICI OLDU

Mustafa Kemal Paşa'nın bu kararı "millî egemenlik mücadelesinin en önemli dönüm noktalarından biri" olarak değerlendirilirken, artık resmi hiçbir sıfatı olmayan Mustafa Kemal Paşa, otoritesini doğrudan milletten alacak ve mücadelesini bu temelde sürdürecekti.

Nitekim önce Erzurum, sonra da Sivas’ta toplanan kongre ile milli mücadelenin amacı, yöntemi ve şekli belirlenmiş ve Mustafa Kemal önderliğinde yaşanan savaşlarla birlikte 29 Ekim 1923’te Türkiye Cumhuriyeti ilan edildi.