Muş Varto'nun doğal buzdolabı: Kunav Mağarası

Geçmişte, buzdolabı henüz icat edilmemişken insanlar et, süt ve ürünlerini doğal ortamlarda uzun süre bozulmadan muhafaza edebiliyorlardı. Muş Varto'da kimi insanlar bugün halen peynirlerini yazları sıcağa, kışları ise dona karşı mağaralarda koruma altına alıyor. Burada mağaralar bir nevi doğal buzdolabı olarak kullanılıyor. 

Örneğin Varto'ya bağlı Kayadelen köyü sakinleri ve Kunav mağarası...

Burada vatandaşlar, hayvanlardan el ettikleri süt ürünlerini sıcaktan mağaralar aracılığı ile koruyor. 

Kayadelen halkı, doğal yöntemlerle hazırladıkları peynir ve tereyağlarını sıcaktan yine doğal yöntemlerle korumak için köy yakınlarındaki Kunav Mağarası'nda saklıyor.

Kunav'a bırakılan süt ürünleri ihtiyaca göre parça parça çıkarılıp tüketiliyor ve ürünlerin doğallıklarını korudukları görülüyor. 

Kayadelen köyü sakinlerinden Hüsamettin Apak AA muhabirine yaptığı açıklamada, bu şekilde ürünlerin yaz aylarında sıcaktan, kış aylarında da dona karşı korunduğunu söylüyor. 

Hatta "Saklanan peynirler kaldıkça daha lezzetli oluyor" diyen bile var. 

Örneğin köy sakinlerinden Hüsamettin Apay, Kunav mağarasında yılın her mevsiminde sıcaklığın 2- 3 derece olduğunu belirterek, şöyle diyor: "Bizimkisi dedelerimizden gelen bir gelenektir. Kışlıklarımızı, peynirimizi ve yağımızı burada muhafaza ediyoruz. Mağarayı soğuk hava deposu gibi kullanıyoruz. Burada saklanan peynirler kaldıkça daha daha lezzetli oluyor.".

Köy halkı mağaraya bıraktıkları süt ürünleri için herhangi bir önlem almadıklarını belirterek "Mağaraya bıraktığımız peynirler için herhangi bir bekçi veya önlem almıyoruz çünkü buralarda şimdiye kadar hırsızlık olayı olmadı" diyor. 

Köylülerden İbrahim Apak da kışlık erzağın tümünün buzdolaplarına sığmadığını ifade ederek, şöyle diyor: "Mağara köye çok yakın olduğundan ihtiyaç duyuldukça rahatlıkla gidip ürünlerimizi alabiliyoruz." 

Kunav mağarasının özelliği

Muş Varto'da bulunan Kunav mağarası, el değmemiş doğasıyla büyük ilgi görüyor. İlk çağlarda yerleşim yeri olarak da kullanıldığı mağara iki katlı ve doğal köprü ile sarkıtlar barındırıyor. 

Kunav mağarasını turizme kazandırmayı hedefleyen devlet yetkilileri, şunları söylüyor: "Mağara farklı kollara ayrılıp onlarca odaların olduğu heyecan verici ve keşfedilmeyi bekleyen bir yer. Bizler de gerekli tanıtımları yapıp turizme kazandıracağız. Huzurun olduğu yerde güzel şeyler de ortaya çıkıyor. Biz istiyoruz ki bölgemiz güzelliklerle anılsın. Bölgemizde keşfedilecek o kadar güzel yerler var ki herkesin buraya gelmesini istiyoruz".

Gazeteilksayfa.com