94 Yıldır Başkent

Tarih boyunca önemli uygarlıklara ev sahipliği yapan Ankara, Başkent oluşunun 94. yılını kutluyor. Türkiye Cumhuriyeti'nin yönetim merkezi, karargâhı, çarpan kalbi ve düşünen beyni durumunda olan Ankara, Başkent olma onurunu bir kez daha yaşıyor. 

COŞKUYLA KUTLANDI

Valilik, Ankara'nın Başkent oluşunun 94. yılı nedeniyle dün çeşitli kutlamalar düzenledi. Anıtkabir'e çelenk koyulmasıyla başlayan kutlama programları protokol konuşmalarıyla devam etti. Ankara Valisi Ercan Topaca Misak-ı Milli Kulesi'nde Şeref Defteri'ni imzaladı. Anıtkabir'de yapılan etkinliklerin ardından Ankara Kalesi'ne kortej yürüyüşü gerçekleştirildi. Kale'ye Türk bayrağı çekilmesinin ardından Seğmenler bir gösteri yaptı. Valilik, Ankara'nın Başkent oluşunun 94. yıl onuruna Grand Ankara Hotel'de akşam saat 7'de bir resepsiyon verdi. Resepsiyonda misafirlere "Dünden Bugüne Ankara" sunumu yapıldı.    

ANKARA'NIN BAŞKENTLİĞİ DAHA ESKİ

94 yıldır Türkiye Cumhuriyeti'ne başkentlik yapan Ankara'nın geçmişte birçok uygarlığa da başkentlik yaptığı bilinir.  Ankara Araştırmacısı Timur Özkan "Ankara'nın Başkentlikleri" adlı makalesinde şu bilgilere yer verdi:  "Türkiye Cumhuriyeti’nin başkentliği, Ankara’nın tarihindeki ilk başkentlik deneyimi değildir. İlk defa Galatlar’ın üç kolundan biri olarak Ankara’ya yerleşen Tektosaglar’ın başkenti olan Ankara M.Ö.21’de Roma İmparatorluğu’na bağlı Galatya Eyaleti’nin başkenti olarak tarihindeki ikinci başkentliğine erişir. Ankara’nın üçüncü başkentlik deneyimi M.S. 7. ve 8. yüzyıldaki Bizans’a (Doğu Roma) bağlı Opsikion ve Bukellarion Themaları'nın başkentliğidir. Dördüncü olarak, Türk tarihindeki ilk ve tek kent-devlet örneği, Ankara(Ahi) Cumhuriyeti’nin başkenti olan Ankara, son defa modern Türkiye Cumhuriyeti’nin başkenti olarak bir kez daha tarih sahnesine çıkar(Ankara’nın başkentliklerine M.Ö. Sekizinci Yüzyıl’da Polatlı yakınlarındaki Gordion’da yaşadığı Frigya başkentliği de eklenebilir). Tarih boyunca defalarca başkentlik yapmış böyle bir kenti bir kez daha başkent seçen Türkiye Cumhuriyeti için 'başkentini değiştirdi' demek doğru olmasa gerekir. Öncelikle göz ardı edilmemesi gereken bir gerçek vardır ki Türkiye Cumhuriyeti, yeni bir ülkedir ve başkentini kendi coğrafyası içinde, en uygun gördüğü yerde oluşturmuştur."

TÜRKİYE'NİN BAŞKENTİ NASIL OLDU?

Ankara, Başkent olana kadar Osmanlı İmparatorluğu’nun başkenti İstanbul'du. Osmanlı Mebusan Meclisi son kez 12 Ocak 1919’da İstanbul’da toplandı. İstanbul'un işgal edilmesi ve Meclis'in basılmasıyla birlikte birçok milletvekili Anadolu'ya geçti. İşgal nedeniyle Mebusan Meclisi İstanbul'da toplanamıyordu. Ülkenin yönetileceği yeni bir başkent gerekiyordu. Anadolu’nun deyim yerindeyse kalbinde bulunan Ankara, savaş meydanlarına eşit uzaklıkta bir şehirdi. Savaşın idaresi ve haberleşme, Ankara’dan kolaylıkla yürütülürdü. 19 Mart 1919 günü Mustafa Kemal Paşa kimi illere ve komutanlıklara bir genelge gönderdi. Bu genelgenin ardından Osmanlı Mebusan Meclisi’nden gelen üyeler Ankara’da toplanmaya başladılar. Ankaralılar onları coşkuyla, sevinçle karşıladı.

DÜŞMANLAR BOZGUNA UĞRATILDI

Türkiye Büyük Millet Meclisi 23 Nisan 1920 günü, Ankara’da açıldı. Meclis, ilk oturumunda Mustafa Kemal Paşa’yı başkan seçti. Mustafa Kemal Paşa bundan sonra ülkeyi kurtarma çalışmalarını Anadolu’nun bu küçük kentinde sürdürdü. Kurtuluş Savaşı’nın planları bu yoksul kentte hazırlandı. Savaşın başarıya ulaşması için düzenli ordular kuruldu. Yapılan savaşlarda düşmanlar büyük bir bozguna uğratıldı.   

TÜRKİYE'NİN BAŞKENT'İ ANKARA

Yurdun düşmanlardan kurtulmasından sonra 13 Ekim 1923 günü İsmet İnönü ve dört arkadaşı Ankara’nın başkent olması için Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne yasa önerisi verdi. Öneri mecliste oylandı, kabul edildi. Böylece Ankara yeni devletin başkenti oldu. Anayasa'nın 3. maddesinde "Türkiye'nin Başkent'i Ankara'dır" ifadesi yer aldı. Her yıl 13 Ekim'de Ankara'nın başkent oluşu coşkuyla kutlanıyor. 

BAŞKENT'TE BÜYÜK GELİŞMELER YAŞANDI

Ankara Başkent olduktan sonra Cumhuriyet’in hemen başlarında gerçekleştirilen imar ve şehircilik uygulamaları yanında, ekonomik, sosyal ve kültürel alanlarda yaşanan atılımlarla yüzyılların ihmali sonucu geri kalmış Anadolu şehri görünümünden hızla çıkarak dünyanın saygı duyduğu modern bir başkent niteliği kazandı. 

ANKARA BİNLERCE YILA TANIKLIK ETTİ

Ankara'nın bilinen tarihi Paleolitik Çağa kadar uzanmakta. Bu döneme ait
çeşitli eserlere Gâvurkale, Ergazi, Lodumlu ve Maltepe'de rastlandı. Eti
Yokuşu'nda 1937'de Türk Tarih Kurumu tarafından yapılan ve Prof. Dr. Şevket
Aziz Kansu tarafından idare edilen kazıların raporu Etiyokuşu hafriyatı raporu
adıyla 1937'de basıldı. Bu raporda Ankara’nın en az M.Ö. 3000 yıllarında
iskan edildiği belirtiliyor. 

OSMAN AKDOĞAN/ HABERVAKTİM