Tarihte bugün: 21 Mayıs 1994'te Mina’daki Hac faciası

Suudi Arabistan'ın Mekke kentinde her yıl düzenlenen hac organizasyonu, İslam dünyasının en önemli dini merasimlerinden biri olarak kabul ediliyor. Her yıl dünyanın dört bir yanından milyonlarca Müslüman, Mekke'ye akın ediyor ve hac ibadetini yerine getiriyor. Ancak bu büyük organizasyon zaman zaman acı olaylarla da gündeme geliyor. 31 yıl önce bugün, 21 Mayıs 1994 tarihinde yaşanan facia, hac tarihinin en acı olaylarından biri olarak kayıtlara geçti.

ŞEYTAN TAŞLAMA RİTÜELİ SIRASINDA YAŞANAN İZDİHAM

Hac ibadetinin önemli ritüellerinden biri olan Şeytan Taşlama (Cemerat), Mina bölgesinde yer alan üç sütuna taş atma ibadetidir. İbrahim Peygamber'in şeytanı taşladığı inancına dayanan bu ritüel, hacılar tarafından büyük bir kararlılıkla yerine getirilir. 21 Mayıs 1994 tarihinde, binlerce hacı adayı bu ibadeti gerçekleştirmek üzere Cemerat Köprüsü'nde toplandı.

Öğle saatlerinde başlayan ve yaklaşık 45 dakika süren izdiham, kontrolsüz insan akışı ve yoğun sıcaklık nedeniyle yaşandı. O dönemde Mina'daki altyapı ve organizasyon eksiklikleri, büyük bir trajediye yol açtı. Yaşanan panik ve sıkışma sonucunda 185 kişi hayatını kaybetti, yüzlerce kişi ise yaralandı.

TÜRK HACILARIN ACI KAYBI

Facia sonrası yapılan açıklamalarda, hayatını kaybeden 185 kişi arasında 7 Türk vatandaşının da bulunduğu bildirildi. Diyanet İşleri Başkanlığı organizasyonuyla hac ibadetini gerçekleştirmek üzere kutsal topraklara giden Türk hacıların acı kaybı, ülkemizde büyük bir üzüntüye yol açtı. Aileler, yakınlarının cenazelerini Türkiye'ye getirmek için büyük çaba sarf etti.

O dönemde Türkiye'den Suudi Arabistan'a gönderilen yetkililer, hayatını kaybeden Türk vatandaşlarının kimlik tespiti ve cenazelerinin ülkeye nakli için yoğun mesai harcadı. Bu elim olay, Türkiye'de hac organizasyonlarına yönelik güvenlik önlemlerinin gözden geçirilmesine vesile oldu.

YAŞANAN TRAJEDİNİN ARDINDAN ALINAN ÖNLEMLER

1994 yılındaki facianın ardından Suudi Arabistan yönetimi, hac organizasyonlarında güvenlik önlemlerini artırma kararı aldı. Cemerat Köprüsü'nün kapasitesi genişletildi, daha fazla giriş ve çıkış noktası oluşturuldu. Yıllar içinde köprü birkaç kez yenilendi ve modern güvenlik sistemleriyle donatıldı.

Ayrıca, izdiham riskini azaltmak için hacı gruplarının şeytan taşlama alanına giriş saatleri düzenlendi ve kota sistemi uygulanmaya başlandı. Hac organizasyonunda görev yapan personel sayısı artırıldı ve acil durum müdahale ekipleri güçlendirildi. Bu önlemler, benzer faciaların yaşanma riskini azaltmayı hedefledi.

HAC ORGANİZASYONLARINDA GÜVENLİK VE MODERNİZASYON

Suudi Arabistan, son 31 yılda hac organizasyonlarının güvenliğini sağlamak için büyük yatırımlar yaptı. Modern teknolojinin sunduğu imkanlardan faydalanılarak hacıların takibi ve kontrolü için elektronik sistemler geliştirildi. Mekke ve civarındaki altyapı çalışmaları hızlandırıldı, konaklama alanları ve ulaşım ağları genişletildi.

Günümüzde Mina bölgesi ve Cemerat Köprüsü, dünyanın en büyük kalabalık yönetim sistemlerinden birine sahip. Gelişmiş kamera sistemleri, elektronik sayaçlar ve yapay zeka destekli izleme mekanizmaları, olası izdiham risklerini önceden tespit etmek için kullanılıyor. Bu sayede son yıllarda büyük çaplı faciaların önüne geçilmeye çalışılıyor.