Yumurta yetiştiriciliği yapabilir miyim düşüncesiyle bu konuda araştırma yapan arkadaşımla, bir tavuk çiftliğini ziyaret ettik.

Sincan Gökler Mahallesi sınırları içerisinde, gezen tavuk yumurtası elde edilen bir tavuk çiftliği.

Arkadaşım, kafasındaki şu sorulara cevap arıyordu: 
Tavukları nerden alırım, kaça alırım, yem tüketimleri ne olur, ne verim alırım, yumurtaları günlük nasıl derleyip toparlar ve satabilirim?..

Çiftlik sahibinin ilk sözü “Kararlı mısın bu işi yapmaya” oldu.

“Kafama yatarsa, evet yapmak istiyorum” dedi, arkadaş.

Çiftlik sahibi “En başta şunu bilin de ona göre devam edin düşünüp düşünmemeye” dedi ve şu bilgiyi verdi:
“Yumurta yapmaya gelmiş 500 tavuğunuz olduğunu düşünürsek, iyi bir besleme ile günde ortalama 450 yumurta alabilirsiniz. 30’lu kolisini en iyi 25 TL’den sattınız, 375 TL gelir elde edersiniz. Fakat… Ne kadar açık alanınız olursa olsun bir tavuk günde ortalama en az 100 gram hazır yumurta yemi yer. 500 tavuk için günde 50 kilo yem gerekir. 50 kilo yem bugün en düşük fiyatla 185 TL. 500 tavukta günlük ortalama toplam gelir 375 TL, sadece yem gideri 185 TL. İşçilik giderleri, elektrik, su giderleri, veteriner giderleri, ilaç giderleri, araç-mazot giderleri, viyol giderleri, varsa kira giderlerini de sayayım mı?” 

Arkadaşımın yem fiyatlarını öğrenmesiyle, bu işten vazgeçmesi bir oldu.

O saatten sonra çiftlik sahibi ile dertleşmeye başladık…

“Peki siz nasıl sürdürüyorsunuz” diye sorduk, “Bu civarda bizle birlikte 4 kavuk çiftliği vardı. Son yıllarda 3’ü kapatmak zorunda kaldı. Bir ben kaldım. Ben de tavukları azaltma sürecindeyim, kazandırmıyor çünkü. Hesap ortada, 500 kavukta maksimum geliri düşünürsek bile, yarısı yeme gidiyor. Diğer giderler ne olacak? Dolayısıyla sayıyı düşürüyorum yıldan yıla. Gördüğünüz gibi başka hayvanlar da yetiştiriyorum burada (güvercin, tavşan, köpek, cins tavuklar, cins hindiler, cins ördekler, kazlar…). Onlardan kazandığım ile yakta durmaya, çiftliği çevirmeye çalışıyorum” cevabını aldık.

Peki yem fiyatları geçen yıl ne kadardı, onu sorduk soruşturduk.

Bugün 185 TL olan yemin fiyatı geçen yıl bu zamanlar 115 TL imiş.

Yemdeki bu fahiş artış, yumurta üreticilerinin belini bükmüş. 
***
Aynı soruların besicilerin de ana gündem maddesi olduğunu görüyoruz.

İşte Kurban Bayramı yaklaştı, kurbanlıklar alınmaya başladı.

Hemen her besicide vatandaşla üretici arasında şu diyalog yaşanıyor:
-Abi bu fiyat çok değil mi, geçen yıl şu kadara almıştık?
-Yem fiyatlarını bir bilseniz, geçen yıl 80’di bugün 160… 

Sincan’dan bir vatandaş “5 kişilik kurbanı geçen yıl 13 bin TL’ye almıştık. Aynı yerden bu yıl 4 kişilik kurbanı 13 bin TL’ye alabildik. Kurbanlık fiyatlarında ciddi bir artış var” bilgisini verdi.  

Vatandaş da haklı, besici de… Kime ne diyebiliriz ki?
***
Hayvancılık giderinin yüzde yaklaşık 75’ini yem oluşturuyor.

Besi yemi fiyatları son 1 yıl içinde yüzde 100’e yakın artmış durumda.

Tamam zam olurdu da, yüzde 100 nedir? Son dönemde zamların da zamlanmış olmasının altında ne yatıyor?

Sektör temsilcilerine göre, karma yem hammaddesinde ülkemiz yarı yarıya ithalata bağımlı hale gelmiş bulunuyor. İthalat demek döviz demek. Dövizin artması demek fiyatların artması demek. 

Bu gidişat hiç iyi değil.

Acil çözüm bulunmalı.

Yem fiyatlarına bir çare üretilmeli.